Betere behandeling van depressie begint bij opheffen stigma

Elk jaar maken bijna 550.000 Nederlandse volwassenen een depressieve episode door. Een verontrustend aantal, waarvan helaas maar een beperkt gedeelte hulp zoekt. Marc Ceusters (compound development team leader Janssen R&D) en Inge van der Heijden-Hobus (medical advisor) van Janssen leggen uit hoe het bespreekbaar maken van de aandoening leidt tot een effectievere behandeling van depressie.

Wat is het gevolg van het stigma rond depressie?

Ceusters: “Het zorgt ervoor dat er moeilijker over het probleem wordt gesproken, omdat mensen niet voor hun klachten uit durven komen. Het zoeken naar de gepaste hulp is niet altijd eenvoudig. Het gebrek aan bespreekbaarheid kan leiden tot onderdiagnose en onderbehandeling. En behandelingen die niet toereikend zijn, vergroten het risico op verergering van de klachten. Om in de woorden te spreken van één van onze collega’s: ‘het zou mooi zijn als we mensen met psychische klachten binnen een aantal jaar op dezelfde manier kunnen behandelen als mensen met fysieke klachten’. Dat is het ultieme doel bij de bestrijding van het stigma rondom depressie.”

Hoe kan dat stigma worden doorbroken?

Ceusters: “De media spelen hier een rol in. Er zijn steeds meer bekende personen die zich opwerpen als ambassadeur. Zij durven openlijk te spreken over hun psychische klachten, zoals een bipolaire stoornis of depressie. Voor veel mensen is dat heel herkenbaar en vooral voor jongeren kan dat werken als stimulans om tijdig specialistische hulp te zoeken. Ook belangenverenigingen voor mensen die lijden aan depressie en het ministerie van Volksgezondheid dragen bij om het stigma te beslechten. Het zijn goede stappen om het onderwerp bespreekbaar te maken.”

Wat is de grootste uitdaging bij de behandeling van depressie?

Ceusters: “Depressie is eigenlijk een heel heterogene aandoening en symptomen kunnen zich manifesteren op verschillende manieren. Toch zijn de werkingsmechanismen van bestaande antidepressiva eenzijdig; deze functioneren veelal op dezelfde manier. Gelukkig boeken onderzoekers de laatste jaren veel vooruitgang en doen zij steeds meer kennis op over de biologische achtergrond van depressie. Zo kunnen zij via geavanceerde beeldvorming aantonen dat de hersenen van een depressief persoon anders functioneren dan die van een gezond iemand. Dat maakt het mogelijk om op zoek te gaan naar medicatie met nieuwe werkingsmechanismen. De werkzaamheid moet aangetoond worden in klinische studies bij patiënten. Deze studies lopen nu. Voor deze ontwikkeling is samenwerking tussen patiënten, specialisten en de farmaceutische bedrijven echter cruciaal.”

Welke rol spelen jullie bij deze samenwerking?

Ceusters: “Janssen Pharmaceutica is wereldwijd actief en heeft onderzoeks- en ontwikkelingsfaciliteiten in de VS en Europa. Onze oprichter, dr. Paul Janssen, bracht in 1958 de eerste medicatie tegen schizofrenie op de markt. Psychische aandoeningen zijn van meet af aan één van onze specialismes en hierover hebben we een hoop kennis opgebouwd over de jaren heen.”

Van der Heijden-Hobus: “Een heleboel zaken over depressie zijn inmiddels bekend, maar niettemin ontbreekt ook nog een hoop kennis. Zo proberen veel experts al jaren hardnekkige depressie te doorgronden, maar daarvoor is intensieve samenwerking tussen specialisten essentieel. In Nederland reiken we graag uit naar de experts op dit gebied om samen de juiste dingen te doen. Bovendien is ook de input van mensen die onder depressie gebukt gaan cruciaal bij de ontwikkeling van nieuwe behandelmethoden. Op deze manier hopen we verder invulling te kunnen geven aan de blinde vlekken die
nu nog over de aandoening bestaan, om uiteindelijk hoop te kunnen bieden aan mensen die het nodig hebben.”

Ceusters: “Op basis van nieuwe biologische informatie willen wij samen met patiënten, patiëntenverenigingen en specialisten tot nieuwe ideeën komen. De biologie is één kant, maar hoe ervaren mensen depressie eigenlijk? Welke symptomen hebben voor hen het meeste impact? Door die samenwerking kunnen wij gezamenlijk een betere behandeling mogelijk maken.”

PHNL/PSY/0918/0002

Meer informatie
www.janssen.com/netherlands