Beschermd wonen soms de enige optie

Als mensen na een lang traject in de ggz uitbehandeld zijn, is de stap naar zelfstandig wonen vaak te groot. In die gevallen biedt ‘beschermd wonen’ hen de mogelijkheid om stapsgewijs de regie terug te krijgen over hun leven en verder te werken aan herstel. “Herstel wil niet zeggen dat iemand weer 100 procent kan meedoen in de maatschappij”, stelt Laurens de Goeij, directeur van Woonzorgnet. “Het gaat om persoonlijk herstel. Wat de doelen en mogelijkheden zijn, is voor iedereen verschillend.”

Wat is persoonlijk herstel?

“Herstel is niet hetzelfde als ‘beter worden’. Herstel betekent dat je jouw doelen bereikt met inbegrip van om kunnen gaan met je ziekte en je symptomen. Heel belangrijk voor herstel is dat je accepteert wat mogelijkheden en onmogelijkheden zijn en dat je rekening houdt met je kwetsbaarheid.”

Hoe bepaalt iemand die doelen en mogelijkheden?

“De cliënt en de begeleider bespreken samen wat de wensen zijn, waar iemand tegenaan loopt in het dagelijks leven en wat mogelijkheden zijn om die problemen aan te pakken. Ook belangrijk is waarin iemand energie wil en kan steken. Het is onmogelijk al in het begin te stellen ‘dit is het doel’. Het is veel beter om kleine en vooral haalbare stapjes te zetten. De focus op het persoonlijk herstel vereist maatwerk. Alleen dan kan de begeleiding optimaal worden afgestemd op de behoeften van de cliënt.”

Waaruit bestaat die begeleiding?

“Dat is afhankelijk van wat iemand nodig heeft en van wat iemand aankan. Soms is de stap naar eigen woonruimte binnen beschermd wonen al heel groot. Dan kan de begeleiding helpen bij het gebruik maken van de ruimte en een zelfstandige bewoner zijn. Daarna volgt de stap hoe je samen kunt leven met anderen en samen met medebewoners activiteiten kunt ondernemen. Begeleiders bieden ondersteuning bij het ondernemen van activiteiten in de samenleving, variërend van boodschappen doen tot en met het verkrijgen van (vrijwilligers)werk. De begeleider kan helpen op ieder vlak van het sociale domein zoals werk, wonen, relaties, dagbesteding en gezondheid.”

Zijn binnen beschermd wonen mogelijkheden tot groei in zelfstandigheid?

“Vanzelfsprekend. Het streven is immers een zodanig persoonlijk herstel dat iemand weer, al dan niet begeleid, zelfstandig kan wonen en kan meedoen aan de samenleving. Die zelfstandigheid en eigen regie wordt voortdurend gestimuleerd. Het doel is dat iemand uiteindelijk weer volledig zelfstandig woont en functioneert. Maar er is binnen het concept beschermd wonen altijd de mogelijkheid om terug te vallen op de begeleiding. Door die veiligheid kan iemand zonder stress groeien in zelfstandigheid. Mensen moeten zich thuis kunnen voelen, zichzelf kunnen zijn en de door hen gewenste plek in de samenleving kunnen innemen. Door die stapsgewijze groei beperk je het risico op terugval en teleurstelling en vergroot je het zelfvertrouwen.”

Kunnen mensen binnen beschermd wonen voldoende zichzelf zijn?

“Vaak niet. Iemand vertelde mij dat zij het gevoel had dat ze altijd faalde. Vaak is de boodschap dat het anders, sneller en beter moet. Daar worden mensen onzeker van en dat zorgt zeker niet voor groei. Daarom is bij Woonzorgnet het uitgangspunt dat mensen goed zijn zoals ze zijn. Alles draait om de doelen die de mensen zichzelf stellen, het persoonlijk herstel. Hierin proberen wij een innovatieve zorgonderneming te zijn, gericht op kwaliteit en efficiency.”