Blijf op de hoogte

Nieuwe test helpt bij stellen diagnose Parkinson

Het diagnosticeren van de ziekte van Parkinson gaat niet gemakkelijk. Zeker in vroege stadia kan het lastig zijn om Parkinson te onderscheiden van een groep andere aandoeningen waarbij identieke verschijnselen optreden.In Annals of Neurology beschrijven onderzoekers van het Radboudumc en de universiteit van Edinburgh een nieuwe biomarker die snel en betrouwbaar kan aangeven of iemand Parkinson heeft of niet.

Bij een typische patiënt met de ziekte van Parkinson is doorgaans weinig twijfel over de diagnose. Veel patiënten hebben echter een minder typische presentatie. Zeker in vroege stadia van de ziekte kan het erg lastig zijn om bij deze mensen Parkinson te onderscheiden van een groep andere aandoeningen die er op het eerste gezicht identiek uitzien. Er bestaat namelijk een grote groep van andere aandoeningen binnen het Parkinsonspectrum die overlappende symptomen hebben. Voorbeelden zijn progressieve supranucleaire blikparese (PSP), parkinsonisme door medicatiegebruik en vasculair parkinsonisme. Vaak leidt dit tot jarenlange zoektochten: tien procent van deze patiënten heeft na twaalf jaar nog altijd geen duidelijke diagnose! Dit leidt tot veel onzekerheid bij patiënten, maakt de behandeling minder gericht, en belemmert het wetenschappelijk onderzoek.

Verkeerd gevouwen eiwit aanwijzing voor Parkinson

Onderzoekers van het Radboudumc en de Universiteit van Edinburgh zijn gaan zoeken naar bruikbare biomarkers die deze zoektocht kunnen verkorten. Biomarkers zijn producten in de stofwisseling, die heel kenmerkend zijn voor een bepaalde ziekte. Alfa-synucleïne is zo’n stofje. Als dit eiwit verkeerd wordt gevouwen, heeft het een zwaan-kleef-aan effect. Andere alfa-synucleïnes plakken eraan vast en zo ontstaan eiwitkabels (fibrillen) die kenmerkend zijn voor de ziekte van Parkinson. Bij veel andere vormen van parkinsonisme vind je deze eiwitkabels niet.
Bij een deel van de mensen met een onduidelijke vorm van Parkinson kan dit verkeerd gevouwen eiwit al in een vroeg stadium worden aangetoond. Die vondst betekent dat er vrijwel zeker sprake is van Parkinson.

Meer duidelijkheid

Marcel Verbeek van de afdeling Neurologie: “Wij volgen veel mensen binnen het Parkinsonspectrum. We verzamelen klinische data, DNA, lichaamsvloeistoffen en allerlei andere gegevens. Samen met de onderzoekers uit Edinburgh, die met de alfa-synucleïne test kwamen, hebben we bij ruim honderd patiënten en vijftig controles onderzocht of die test werkt.” De resultaten zijn nu gepubliceerd in Annals of Neurology. Bij meer dan 80% van de patiënten met een onduidelijke diagnose konden ze met deze test betrouwbaar vaststellen of ze wel of geen Parkinson hadden. Verbeek: “De test kan zo een heel waardevolle bijdrage leveren in de diagnostiek van mensen met een onduidelijke vorm van Parkinson.

parkinson - eiwit - calcium | Mijn Gezondheidsgids
Lees ook: calcium speelt mogelijk een rol in de ontwikkeling van Parkinson

Ziekte van Parkinson als eiwitten licht geven

De test wordt toegepast op hersenvocht dat via een ruggenprik bij de patiënt wordt afgenomen. Maar hoe weet je of in dit vocht verkeerd gevouwen alfa-synucleïnes zitten? “Vanwege de extreem lage concentratie zijn die moeilijk aan te tonen”, zegt Verbeek. “Daarom voegen we een hoge concentratie van goed gevouwen eiwitten toe. Er ontstaat dan een domino-effect: zitten er verkeerd gevouwen alfa-synucleïnes in het hersenvocht van de patiënt, dan buigen deze de goede eiwitten ook in de verkeerde vorm. Als dat gebeurt gaan ze licht geven, doordat er tegelijkertijd een fluorescerend stofje actief wordt. Ontstaat er licht, dan zitten er dus verkeerd gevouwen alfa-synucleïnes in het hersenvocht en heeft de patiënt waarschijnlijk Parkinson. Geen licht? Dan is het geen Parkinson, maar een andere vorm van parkinsonisme.”

Waardevolle aanvulling

De nieuwe test met deze biomarker kan in een vroeg stadium gaan bijdragen aan meer duidelijkheid bij de groep patiënten zonder afgeronde diagnose. “Dat is erg belangrijk voor patiënten die soms tien jaar of langer in onzekerheid leven over wat ze nu precies hebben”, zegt Verbeek. “Een duidelijke diagnose geeft ook meer informatie over het verdere verloop van de ziekte en het medicijngebruik. Als de test ook bij andere onderzoeksgroepen goede resultaten oplevert, kan hij een waardevolle aanvulling zijn voor de Parkinson diagnostiek.”

Bron: Radboudumc

Gerelateerde artikelen

Wat de oorzaak is van de ziekte van Parkinson? Eén definitief antwoord is er (nog) niet. Wat we wel weten is dat dopamine producerende cellen in de hersenen langzaam afsterven.…

Zingen kan helpen de stemming en motorische vaardigheden te verbeteren bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Daarnaast zou het ook de fysiologische indicatoren van stress verminderen volgens onderzoekers van…

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat het aantal Nederlandse parkinsonpatiënten de komende decennia met 71% zal stijgen, een toename die voornamelijk het gevolg is van de vergrijzing…

Diepbreinstimulatie (DBS) kan onder meer Parkinson-patiënten verlossen van ongecontroleerd bewegen of trillen. De bestaande technologie om DBS-elektrodes in de hersenen te plaatsen is echter onnauwkeurig, waardoor alleen topspecialisten een goede…

Bij de meeste mensen met de ziekte van Parkinson is het idiopathisch, wat betekent dat de ziekte geen bekende oorzaak heeft. Blijvend onderzoek naar deze progressieve neurodegeneratieve ziekte is dan…

Reactie

Plaats een opmerking

Onthoudt mijn naam en e-mailadres in de browser voor de volgende keer dat ik een opmerking plaats.