Regionaal zorgpad voor slokdarmkanker

In 2010 verscheen het KWF-rapport ‘Kwaliteit van kankerzorg in Nederland’. Naar aanleiding van dit rapport heeft SONCOS, het samenwerkingsverband van beroepsverenigingen op het gebied van oncologische zorg, kwaliteitsnormen ontwikkeld. Voor slokdarmkanker heeft dat regionaal geleid tot de opzet van zorgpaden om patiënten zo goed mogelijk zorg te kunnen bieden.

Kwaliteitsnormen van SONCOS

De normen van SONCOS worden inmiddels gehanteerd door ziekenhuizen en artsen. Zorgverzekeraars gebruiken ze bij de inkoop van zorg en patiëntenverenigingen verwijzen ernaar in de patiëntenwijzers. Michel Wouters is voorzitter van SONCOS en hij constateert dat een start is gemaakt met landelijke kwaliteitsregistraties en -evaluaties. Daarnaast geldt dat de behandelmogelijkheden en -resultaten de afgelopen jaren sterk zijn verbeterd. “Veel van die verbeteringen zijn mogelijk dankzij concentratie van de zorg. Er zijn ziekenhuizen en centra waar zoveel kennis, kunde en apparatuur beschikbaar zijn, dat zij zich hebben kunnen specialiseren in bepaalde vormen van oncologische zorg. Dat heeft in een aantal gevallen geresulteerd in een duidelijk meetbare verbetering van die zorg.”

Slokdarmkanker, ‘hoog complex laag volume zorg’

Ingrid Pasman is coördinerend oncologieverpleegkundige in de regio Twente. In de dagelijkse praktijk werkt ze in die hoedanigheid samen met alle disciplines en vakgroepen aan de kwaliteit van oncologische patiëntenzorg in de regio. Slokdarmkanker valt onder de ‘hoog complex laag volume zorg’. “Het gaat om kleine patiëntenaantallen en ingewikkelde zorg, waarbij het risico op een slecht resultaat, complicaties en overlijden hoog is”, vertelt Ingrid.

“Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de kans op een succesvolle behandeling groter wordt als het behandelteam meer ervaring heeft. Daarom zijn minimum volumenormen vastgesteld. Door concentratie van hoog complexe zorg kan die norm gehaald worden en is de kans op een succesvolle behandeling groter.”

Zorg op maat met een zorgpad

In samenspraak met slokdarmchirurgen zette Ingrid een concept zorgpad op, een complete beschrijving van het traject dat een patiënt met slokdarmkanker doorloopt in de regio, van diagnostiek tot nazorg. Daarna werd het concept met alle disciplines besproken in een regionaal multidisciplinair team. “We hebben afspraken gemaakt wie wat doet waar en wanneer. Door de multidisciplinaire aanpak zijn de lijnen kort. Met een regionale tumorwerkgroep kunnen we de zorgpaden evalueren, knelpunten bespreken en zo bijsturen. En het geeft teambuilding.” De inspanningen hebben ervoor gezorgd dat de zorg rondom slokdarmkanker gestroomlijnd loopt. De zorg wordt zo mogelijk dichtbij huis geboden, de chirurgische ingreep gebeurt in een gespecialiseerd ziekenhuis.

“Je kijkt dus heel goed naar wat de patiënt nodig heeft en daar richt je de zorg zo goed mogelijk op in. De regie wordt uitgevoerd door oncologieverpleegkundigen van de polikliniek. Vanaf het moment van diagnose nemen zij de patiënt als het ware bij de hand en leiden ze door het proces. Het is zorg op maat.” Overigens gaat het niet alleen om slokdarmkanker. Ook voor onder andere blaaskanker, prostaatkanker, zaadbalkanker en nierkanker zijn regionale zorgpaden ontwikkeld om de zorg beter te laten verlopen.