Sneller herstel mogelijk voor Intensive Care-patiënten

Fysiotherapie voor Intensive Care-patiënten: het leidt tot een kortere ligduur en sneller herstel met zelfs belangrijke resultaten op langere termijn. Fysiotherapeut David McWilliams van het Queen Elizabeth Hospital Birmingham deed er onderzoek naar.

Snel beginnen met herstelgerichte therapie

Fysiotherapie en herstelgerichte oefeningen zijn niet het eerste wat opkomt bij wie aan een Intensive Care (IC) denkt. Patiënten kunnen door hun kritieke situatie over het algemeen nauwelijks bewegen en zijn vastgeklonken aan apparatuur om de vitale levensfuncties te ondersteunen. Toch is het belangrijk om zo snel mogelijk met een herstelprogramma te beginnen, zegt McWilliams.

“Hoe sneller we kunnen beginnen met herstelgerichte therapie, des te beter is het voor de patiënt. Een gezond mens verliest door een week inactiviteit ongeveer 5 procent van zijn spierweefsel. Een patiënt op de IC kan in een week al 20 procent van zijn spierweefsel verliezen.” Patiënten kunnen er maanden en soms nog jaren voor nodig hebben om volledig te herstellen van een langer verblijf op de IC.

Het effect van vroegtijdige interventies

McWilliams deed onderzoek naar het effect van vroegtijdige interventies met herstelgerichte therapie. “Een intensief programma waarin gerichte voeding, het tegengaan van angst en pijn en fysiotherapie worden aangeboden, geeft goede resultaten voor zowel de ligduur van de patiënt als zijn herstel.” Patiënten liggen minder lang op de critical care-eenheid, maar ook minder lang in het ziekenhuis. Zij kunnen bovendien eerder lopen en herstellen in alle opzichten sneller van hun verwondingen.

Protocol over zorg op de Intensive Care

In het Verenigd Koninkrijk heeft het onderzoek van McWilliams geleid tot een protocol over herstelgerichte zorg op de IC. In zijn eigen ziekenhuis wordt iedere patiënt die op de IC binnenkomt binnen 24 uur onderzocht door een fysiotherapeut en begint zo mogelijk meteen met oefeningen. “Als een patiënt bewusteloos is, doen we passieve bewegingen om de ledematen sterk te houden. Zodra een patiënt bijkomt, beginnen we met het zittend op de rand van het bed bewegen van armen en benen. Belangrijk is ook dat een patiënt zo snel mogelijk van de beademing afkomt. We stellen vervolgens korte- en langetermijndoelen en houden van iedere patiënt de resultaten bij.” Belangrijk is ook dat in wekelijkse bijeenkomsten wordt besproken hoe het patiënten vergaat; of doelen moeten worden bijgesteld of de therapie kan worden geïntensiveerd.

Huidige obstakels in het ziekenhuis

Eigenlijk vergaat het iedere patiënt beter met deze aanpak. Of het nou een patiënt met brandwonden betreft, na een hartklepoperatie of een levertransplantatie: het onderzoek dat McWilliams deed, betrof een onderling zeer verschillende groep patiënten. Toch is het nog geen gemeengoed in ieder ziekenhuis. Ook niet in het Verenigde Koninkrijk. McWilliams vergeleek de gegevens uit een groot aantal landen: de Verenigde Staten, Australië, delen van Europa. Hoewel de situatie overal de goede kant op beweegt, zijn er nog genoeg barrières te slechten, zegt hij. “Belangrijk is dat er genoeg gekwalificeerd personeel is om de zorg op deze wijze te intensiveren, dat is nog lang niet overal het geval. Cultureel is er ook een barrière omdat de communis opinio nou eenmaal is dat patiënten eerst genoeg moeten zijn hersteld voordat zij kunnen gaan bewegen. De kennis is nog niet overal aanwezig dat het echt beter is om snel met therapie te starten.”