Twee slaapprocessen beïnvloeden de hersenen

Nieuw onderzoek in Science laat zien wat slaaptekort voor effect heeft op de hersenen. Twee processen in het lichaam die de slaap regelen hebben beiden een andere werking.

Onderzoeksopzet

42 uur lang is een groep van 33 ‘gezonde’ personen gevolgd. Deze personen waren de hele tijd wakker en werden getest op hun scherpte. Met MRI-scans registreerden de onderzoekers de hersenactiviteit tijdens reactietijd- en aandachtsopdrachten. Volgens de verwachting werden de prestaties minder naarmate de vermoeidheid toenam.

Twee biologische slaapprocessen

Uit de scans was verder op te merken dat er een interactie blijkt te zijn tussen twee processen in het lichaam die de slaap regelen. Het circadiaans ritme werkt als een klok en reageert op licht. Bij daglicht krijgen we een signaal om wakker te worden en als het donker wordt een signaal om te gaan slapen. Homeostatische slaapdrang wordt actief op het moment dat je te lang wakker bent en slaap nodig hebt.

De interactie tussen de twee processen zorgt ervoor dat compensatie voor een slaaptekort vrijwel niet mogelijk is. Na een hele dag opblijven val je hooguit voor een paar uur in slaap om vervolgens wakker te worden door je interne klok. Slaapduur wordt dus bepaald afhankelijk van de tijd in je lichaam en niet op basis van het aantal uren dat je wakker bent geweest.

Wetenschappers zagen ook een opmerkelijk patroon dat erop duidt dat we alerter worden vlak voor het donker is. Evolutionair gezien heeft dit waarschijnlijk ermee te maken dat men veilige plek op zoekt voor het avond wordt.

Effecten van slaaptekort

Op korte termijn kan slaaptekort het dagelijkse functioneren beïnvloeden en zorgen voor slaapstoornissen als slapeloosheid. Personen die op reguliere basis te weinig slaap krijgen hebben op langere termijn een groter risico op o.a. hart- en vaatziekten.

Bron: Science.