Kinderen krijgen is niet voor iedereen vanzelfsprekend

Veel paren die de beslissing nemen kinderen te willen, gaan een van de spannendste en mooiste perioden in hun leven tegemoet. Helaas is een uitbreiding van het gezin niet voor iedereen vanzelfsprekend. Menig stel heeft hulp nodig bij het vervullen van hun kinderwens. Voor hen brengt deze periode veel onrust en stress. Meer begrip en durven spreken over de situatie kan deze stellen helpen in deze moeilijke fase. “Iedereen begint, tenzij al bekend is dat er iets mis is, met proberen spontaan zwanger te worden”, vertelt Marjolein Grömminger van Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Voor één op zes paren die bewust proberen lukt het echter niet om binnen een jaar zwanger te worden. Wanneer dit het geval is, kan er sprake zijn van een vruchtbaarheidsprobleem, vertelt Didi Braat, hoogleraar voortplantingsgeneeskunde aan het Radboudumc.

Hulp inschakelen

Na een jaar kan men ervoor kiezen om medische hulp in te schakelen en te laten onderzoeken of alles in de basis in orde is. Braat somt op waarnaar gekeken wordt. Een belangrijke factor is de leeftijd van de vrouw; hoe ouder ze is, hoe kleiner de kans op een zwangerschap. Daarnaast worden de cyclus (eisprong) en het zaad onderzocht, evenals of er sprake is van doorgemaakte infecties of endometriose, en wordt gekeken of er seksuele problemen zijn. Er wordt verder altijd een echo gemaakt en vaak bloed geprikt. Er wordt ook altijd gekeken naar lifestylefactoren zoals gewicht, roken, alcohol- en drugsgebruik. “Al deze factoren hebben invloed op de vruchtbaarheid.” Bij de meeste koppels zal hierbij een oorzaak gevonden worden, dan wel bij de vrouw, bij de man of bij beiden. Er is echter ook een aanzienlijke groep bij wie de onvruchtbaarheid een ‘onbegrepen’ reden heeft: er is geen medische reden te vinden. Grömminger: “Aan de ene kant ben je dan blij dat er niets mis is, aan de andere kant blijf je in de onzekerheid: ‘waarom lukt het niet?’” Veelal is het devies het toch nog een tijdje zelf proberen. Als er geen oorzaak kan worden gevonden, wordt berekend hoe groot de kans is op een spontane zwangerschap. Wanneer de spontane kans boven de 30 procent is, wordt niet direct tot een behandeling overgegaan. Bovendien wil niet ieder koppel behandelingen.

Moeilijke periode

Als er sprake is van een vruchtbaarheidsprobleem gaat het stel een moeilijke periode in. Grömminger legt uit dat het invloed kan hebben op de eigenwaarde en dat veel mensen zich er minder mannelijk of vrouwelijk door voelen. Braat vult aan dat emotionele zaken als verdriet, angst en machteloosheid een grote rol spelen. Veel koppels zijn niet open over deze moeilijke periode, terwijl beide experts dit wel aanraden. Wanneer iets wat zo vanzelfsprekend lijkt niet lukt, heeft dat een grote impact op het leven. Grömminger legt uit dat het delen van deze gevoelens daarom heel belangrijk kan zijn. En dit geldt niet alleen voor vrouwen, benadrukt Braat. “Ook mannen kunnen zich hulpeloos en somber voelen, met name als het een zaadprobleem is. Het grote verschil bij hen zit hem in het feit dat mannen veelal minder sociale steun ervaren, waarschijnlijk omdat ze zich schamen en er niet makkelijk over praten.” Bij openheid moet de omgeving vooral niet te veel proberen het stel ‘op te beuren’. Opmerkingen als ‘kinderen hebben is ook niet alles’ of ‘jullie kunnen nog wel lekker op vakantie’ doen het bijzonder slecht, stelt Braat. Grömminger beaamt dit en stelt dat het in deze periode met name draait om het erkennen van het verdriet en het geven van aandacht, vooral te luisteren en de tips te vergeten.