Sjögren (podcast): De cruciale rol van huisartsen en tandartsen bij het tijdig herkennen en doorverwijzen

De ziekte van Sjögren is een chronische auto-immuunziekte die vaak onopgemerkt blijft, ondanks dat de symptomen het dagelijks functioneren sterk kunnen beïnvloeden. In deze podcast gaat Maarten le Fevre in gesprek met internist-allergoloog en klinisch immunoloog dr. Zana Brkic, dr. Justin Pijpe, kaakchirurg – beiden werkzaam in het Erasmus MC – en Inge Raats, patiënt en bestuurslid van de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten. Dr. Zana Brkic is daarnaast voorzitter van de landelijk Werkgroep Sjögren. Huisartsen en tandartsen krijgen in deze podcast verschillende handvatten om bij te dragen aan snellere herkenning van deze ziekte.

De cruciale rol van de huisarts

Huisartsen vormen een essentiële schakel in het tijdig herkennen van Sjögren. Het herkennen van de zogenaamde SOM-symptomen (Systemische klachten, Ogen droog, Mond droog) kan leiden tot snellere doorverwijzing. Vragen die huisartsen kunnen stellen, zijn onder andere:

• Hoe vaak gebruikt u oogdruppels?
• Kunt u een cracker eten zonder erbij te drinken?
• Heeft u last van vermoeidheid, nachtzweten of gewrichtspijn?

Signalen voor de tandarts

Ook tandartsen hebben een belangrijke rol. Kaakchirurg dr. Justin Pijpe noemt in de podcast aanvullende symptomen die aanleiding geven tot verder onderzoek door de tandarts:

• Een droge mond
• Gaatjes op ongebruikelijke plekken
• Pijnlijke slijmvliezen of tong
• Schimmelinfecties
• Zwellingen van de speekselklieren

Een eenvoudige inspectie van het speeksel en het gebruik van citroenzuur om de speekselproductie te testen kunnen al veel inzicht geven.

Diagnose Sjögren

Sjögren komt tien keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, vooral in de menopauzale leeftijd. Veel klachten worden dan ook ten onrechte aan de overgang toegeschreven. De vermoeidheid, hersenmist en andere klachten, waar vaak geen verband tussen wordt gelegd, zorgen ervoor dat de diagnose vaak pas na jaren wordt gesteld.

Inge vertelt in de podcast hoe ze pas serieus werd genomen toen ze melding maakte van een droge mond bij een KNO-arts, terwijl ze daar onderzocht werd vanwege duizeligheid. Haar verhaal benadrukt ook hoe belangrijk het is dat ook huisartsen en tandartsen alert zijn op deze symptomen.

Het belang van doorverwijzing naar een expertisecentrum

Bij een vermoeden van Sjögren is verwijzing naar een gespecialiseerd centrum, zoals het Erasmus MC, van groot belang. Hier werken reumatologen, immunologen, oogartsen en kaakchirurgen samen om een volledige diagnose en behandelplan op te stellen. Volgens Brkic is dit essentieel, omdat Sjögren zeer uiteenlopende symptomen kan geven en een individuele aanpak vereist.

Contactgegevens patiëntvereniging en expertise centrum

De Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten (NVSP) biedt uitgebreide informatie voor zowel patiënten als zorgprofessionals. Kijk voor meer informatie op de website van de NVSP.  

Huisartsen en tandartsen die het expertisecentrum willen raadplegen kunnen contact opnemen met de polikliniek Immunologie via telefoonnummer 010-704 05 68. Meer informatie is te vinden op de Sjögren pagina van het ErasmusMC.