Blijf op de hoogte

Het mentale geheim van supersenioren

Op 89-jarige leeftijd is Donald Tenbrunsel een soort van fenomeen. Hij surft gemakkelijk op het internet, praat met alle liefde over een breed scala van actuele onderwerpen, doet vrijwilligerswerk en leest regelmatig. Hij staat bekend als een supersenior, wat de aanleiding was voor een onderzoek naar de factoren die hem en soortgelijken onderscheiden van leeftijdsgenoten.

Dit onderzoek van Emily Rogalski, hoofdonderzoekster aan de Northern University, is in de Journal of the American Medical Association gepubliceerd.

Onderzoek naar supersenioren

Rogalski merkte uit eerder onderzoek op dat de hersenschors van supersenioren er minder versleten uitzag dan die van gemiddelde leeftijdsgenoten. Hun hersenschorsen waren namelijk vergelijkbaar met die van vijftigers of zestigers. Hierdoor rees de vraag of supersenioren geboren worden met een groter hersenvolume en zo dus beter bestand zijn tegen de beproevingen van veroudering. Het alternatief kon namelijk zijn dat hun hersenen hetzelfde zijn als die van anderen, maar gewoon minder snel verouderen.

Om die vraag te beantwoorden hebben de onderzoekers anderhalf jaar lang de dikte van de hersenschorsen van 24 supersenioren vergeleken met die van 12 ‘normale’ leeftijdsgenoten.

De bevindingen

De onderzoekers ontdekten door middel van hersenscans dat de hersenen van o.a. Tenbrunsel tweemaal zo traag verouderden dan die van normale mensen. “Dit suggereert dat supersenioren in een ander verouderingstraject zitten,” zegt Rogalski. “Ze verliezen hun hersenvolume op een veel trager tempo dan de gemiddelde mens.”

Beide groepen verloren een aanzienlijk deel van de hersenvolume door veroudering. Maar de normale ouderen verloren met meer dan 2.2 procent, dus tweemaal zoveel als de supersenioren, die slechts een verlies van 1.1 procent hadden. “Een van de redenen dat dat zij een andere hersenvolume hebben, is dat ze in de afgelopen decennia hun hersenvolume met een andere snelheid hebben verloren,” stelt Rogalski.

De cortex

De hersenschors oftewel cortex, is de buitenste laag grijze stof in de hersenen die het verwerken van informatie regelt. Hierin bevinden zich namelijk de neuronen die gedachtes en bewegingen opwekken. Het is volgens Rogalski een cruciaal onderdeel van de hersenen voor een hoger niveau van denken, herinneren, plannen en het oplossen van problemen.

Dr. Paul Wright van North Shore University Hospital legt het anders uit: “In essentie is het ons brein. Hersenkrimp treedt na verloop van tijd op, en wanneer je hersenvolume verliest, verlies je hersenfunctionaliteit.”

Lees ook: ‘Super-age’ ouderen hebben een jong brein

Omgevingsfactoren

Dr. Ezriel Kornel van het Weill Cornell Medical College zegt dat ten minste een deel van de ‘hersenvoorsprong’ van de supersenioren genetisch bepaald is. Maar er zijn waarschijnlijk ook omgevingsfactoren die bijdragen aan een gezondere hersenveroudering, met name in de baarmoeder of vroege jeugd.

Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat kinderen die in armoede opgegroeid zijn, vaak kleinere hersenen hebben. “Er zijn zoveel factoren hierbij betrokken,” zegt Kornel. “Het kan dat zelfs externe stressoren in de kindertijd van invloed zijn op de ontwikkeling van de hersenen.”

Toekomstperspectief

Toekomstig onderzoek zal zich volgens Rogalski richten op de genetische factoren die hersenveroudering beïnvloeden. Dit moet de onderzoekers van de informatie voorzien waarmee ze hersenveroudering doelgericht kunnen bestrijden door middel van medicatie of andere therapieën.
Hoewel er momenteel geen bewezen methode is om hersenvolume in de cortex te behouden, heeft onderzoek laten zien dat bepaalde leefstijlveranderingen ouderen kunnen helpen scherp te blijven:

  • Regelmatige lichaamsbeweging, inclusief krachttraining
  • Een gezond en gebalanceerd dieet
  • Hersentrainingen met uitdagende puzzels of oefentaken
  • Een actief sociaal leven

“Iedereen begrijpt dat ze gaan sterven, maar niemand wil het gevoel hebben dat ze hun vermogen verliezen om te denken en te zijn wie ze zijn,” stelt Kornel. “Dit is de volgende grote stap in de wetenschap: erachter komen hoe we de algemene veroudering van de hersenen kunnen voorkomen.”

Gerelateerde artikelen

Deelnemers aan de moderne arbeidsmarkt kunnen niet simpelweg achterover leunen. Een baan voor het leven bestaat niet meer en functieomschrijvingen en verwachtingen lijken iedere vijf jaar te veranderen. In een…

1 op de 20 artsen heeft te maken met een afhankelijkheid van alcohol en iets meer dan de helft drinkt twee of meer keer per week. Dat blijkt uit een…

Haast iedereen kent wel de vervelende pijn na het stoten van de elleboog of de grote teen. Juist omdat we dit weten proberen we deze vorm van acute pijn het…

Waar eerdere onderzoeken uitwijzen dan extra bewegen helpt tegen eenzaamheid, lijkt dit effect te niet worden gedaan bij een lichamelijke beperking. Dat melden onderzoeker van de Open Universiteit (OU). “Logisch…

Psychische aandoeningen staan bovenaan de Wereldgezondheidslijst van de meest invaliderende ziekten ter wereld. De levenslange aandoeningen beïnvloeden elk aspect van iemands leven, en dat van hun naasten. Husseini Manji, Global…

Reactie

Plaats een opmerking

Onthoudt mijn naam en e-mailadres in de browser voor de volgende keer dat ik een opmerking plaats.