Geen verband tussen antidepressiva en autisme

Het nemen van antidepressiva tijdens zwangerschap lijkt het risico op autisme bij het kind niet te verhogen. Dit suggereren twee nieuwe onderzoeken naar de ontwikkelingsstoornis. Beiden zijn in de Journal of the American Medical Association gepubliceerd.

Onderzoek naar antidepressiva en autisme

Eerdere onderzoeken wezen op een verband tussen blootstelling aan antidepressiva en autisme bij kinderen. Dit was al het geval in het eerste trimester van de zwangerschap, en veroorzaakte bezorgdheid omtrent antidepressivagebruik van zwangere vrouwen.

Twee onafhankelijke onderzoeksteams vermoedden dat deze bevindingen incorrect waren. Dit kwam doordat de factoren die het risico op autisme verhogen niet individueel werden bekeken. Ze besloten toen een meer gedetailleerde analyse uit te voeren op Canadese en Zweedse kinderen.

Canadees onderzoek

Onderzoekster dr. Simone Vigod van het Women’s College Hospital en haar team onderzochten bijna 36.000 Canadese kinderen. Hiervan waren meer dan 2.800 blootgesteld aan antidepressiva in de baarmoeder. Slechts 2 procent van deze kinderen werd gediagnosticeerd met autisme. In deze analyse werden de moeders vergeleken op basis van 500 verschillende levens- en gezondheidsvariabelen. Een belangrijk onderdeel hiervan was antidepressivagebruik.

De onderzoekers vergeleken daarnaast broers en zussen van de kinderen op antidepressivablootstelling. Ook werd antidepressivagebruik voor en tijdens de zwangerschap in overweging genomen.

Zweeds onderzoek

Het andere team verrichtte een soortgelijk onderzoek onder meer dan 1.5 miljoen Zweedse kinderen. Zij vergeleken echter ook het antidepressivagebruik van vaders.

“Als dat werd geassocieerd met problemen bij het nageslacht, kon het niet door antidepressivablootstelling tijdens zwangerschap komen. Maar eerder door factoren die depressie en antidepressivagebruik bij één of beide ouders veroorzaken,” zegt onderzoeker Brian D’Onofrio. Hij is een professor op de Indiana University Bloomington.

Bevindingen

Beide teams kwamen tot dezelfde conclusie: het verhoogde risico op autisme verdwijnt wanneer alle andere factoren meegerekend worden. Het team van D’Onofrio ontdekte ook dat antidepressivagebruik niet tot een verhoogd risico op ADHD leidt.

Bezorgdheid omtrent antidepressivagebruik ontstond volgens Vigod door het feit dat medicatie door de placenta kan gaan. Hier kan het de hersenen van de foetus binnendringen, wat een potentieel negatieve invloed heeft op de verdere ontwikkeling van het kind.

Echter speelt genetica waarschijnlijk ook een grote rol bij het risico op autisme. Vigod: “Het is algemeen bekend dat autisme, depressie, angst en andere psychiatrische stoornissen genetische componenten delen. Het kan dus dat een kind gewoon een genetische aanleg heeft.”

Risico’s van depressie

“Zwangere vrouwen die antidepressiva nodig hebben voor hun mentale gezondheid moeten zich zeker laten behandelen. Daar wijzen deze resultaten duidelijk op,” zegt Vigod. Depressie tijdens zwangerschap kan namelijk gevaarlijk zijn voor zowel moeder als kind.

Zwangere vrouwen met onbehandelde depressie hebben meer risico op ernstige postpartum depressie. Hun kinderen hebben daarnaast een hoger risico op vroegtijdige bevalling en een laag geboortegewicht, stelt Vigod. Ze voegt toe dat vrouwen met depressie waarschijnlijk meer gedrag vertonen dat hun zwangerschap negatief kan beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld roken, drinken, ongezond eten of weinig slapen zijn.

Conclusies

Zowel Vigod en D’Onofrio vinden dat de bevindingen de kwestie niet geheel oplossen. Vervolgonderzoek is nodig om hun resultaten te bevestigen. Dit wordt ook onderschreven door Thomas Frazier van Autism Speaks: “Het is nog te vroeg om toekomstige moeders te adviseren op basis van deze studie.”

Volgens D’Onofrio is het belang van het testen op depressie bij zwangere vrouwen wel duidelijk geworden. Zwangere vrouwen met depressie moeten wellicht psychotherapie krijgen in plaats van medicatie. Hij benadrukt echter dat dit tussen de vrouw in kwestie en haar dokter is. “Ons onderzoek suggereert dat het risico van antidepressivagebruik lager is dan we eerder dachten. Maar elke geval moet individueel behandeld worden.”

Dr. Andrew Adesman van het Cohen Children’s Medical Center zegt dat beide onderzoeken “zwangere vrouwen meer geruststelling bieden om antidepressiva te gebruiken als hun dokter dat voorschrijft.” De onderzoeken zijn volgens hem daarnaast een belangrijke herinnering aan het feit dat alle klinische factoren in beschouwing moeten worden genomen.