Ggz in de wijk: werken aan kwaliteit van leven en herstel

‘De toekomst van de geestelijke gezondheidszorg’: zo wordt wijkgerichte zorg ook wel genoemd. Zorg- en hulpverleners werken in een wijk samen aan behandeling en begeleiding van patiënten met psychiatrische problemen. Wat is wijkgericht werken precies? En wat heeft de patiënt hieraan? Hierover vertellen Marlies en Matthijs. Zij zijn casemanager met ervaringsdeskundigheid bij Altrecht en werken in de ‘proeftuinen’: een experiment met wijkgericht werken in de Utrechtse ggz.

Een collega op de rug tikken

Wanneer een patiënt binnenkomt in de proeftuin heeft hij meteen alle zorgdisciplines om zich heen. Hierdoor komt de patiënt veel sneller op de juiste plek terecht zonder allerlei aanmeldprocedures, vertelt Matthijs. “Zelf vind ik het grootste voordeel dat we nu heel makkelijk en snel even met collega’s van andere organisaties kunnen overleggen. Je kent elkaar en werkt fysiek op dezelfde plek.” Daardoor zijn verschillende zorgprofessionals in staat de zorg voor een patiënt gemakkelijker op- en af te schalen zonder dat deze daarbij langs verschillende ‘loketten’ moet.

Matthijs: “Onlangs had ik contact met een moeder wier zoon uit huis moest worden geplaatst. Doordat ik nu letterlijk een collega van Lister op zijn rug kon tikken en hem vroeg mee te gaan voor een gesprek met moeder en zoon, kunnen we nu samen kijken welke woonsituatie voor hem het meest geschikt is .” Ook de toeleiding naar zorg is veel laagdrempeliger, vertelt Marlies.

“Een voorbeeld: een praktijkondersteuner ggz van de huisarts behandelde een patiënt met een psychotische kwetsbaarheid. De patiënt wilde per se niet naar de specialistische ggz terwijl ze dringend behandeling nodig had. Tijdens het wijkoverleg werd besproken hoe we deze patiënt het beste konden helpen. Van een eventuele psychose wilde de patiënt niets weten, maar praten over hooggevoeligheidsklachten mocht wel. Ik ben toen een aantal keren met de praktijkondersteuner mee gegaan om, deels vanuit mijn ervaring, over deze klachten te praten. Zo kon ik de noodzakelijke ondersteuning bieden en erger voorkomen.”

Act local

Doordat je als hulpverlener de wijk goed leert kennen weet je hoe de sociale netwerken er uit zien en wat er leeft. Je kunt je patiënt zo veel beter helpen de draad weer op te pakken. Hem de weg wijzen naar een vorm van dagbesteding, maar ook helpen bij het vinden van sociale contacten en werk. Andersom kan de omgeving gemakkelijker betrokken worden bij de patiënt om zo de buurt-participatie te vergroten. Matthijs en Marlies vertellen: “Eigenlijk betekent het wijkgericht werken dat we samen beter in staat zijn mensen die zorg of begeleiding te bieden die ze op dat moment nodig hebben. Je ziet mensen niet pas als ze op ‘rood’ staan. En je kunt aan het eind wat extra’s toevoegen. Niet alleen crisissituaties oplossen, maar juist ook die kleine dingen aandragen die de kwaliteit van leven en de kans op herstel vergroten.”