In het hoofd van een stalker
Jaarlijks worden duizenden mensen het slachtoffer van stalking. Wat drijft de daders en wat maakt hun vasthoudendheid? We vroegen het Eric Blaauw, forensisch GZ-psycholoog en lector verslavingskunde.
Complexe definitie
Stalking is lastig te definiëren, aldus Blaauw. “Officieel wordt hiervan gesproken wanneer iemand de ander herhaaldelijk lastigvalt en daarbij ook het doel heeft de ander te storen. Maar aangezien intenties van stalkers vaak niet duidelijk zijn, wordt vaker gekeken naar gedragingen. Heeft het slachtoffer duidelijk aangegeven dat het contact niet gewenst is en gaat de dader hier toch mee door? Dan is sprake van stalking.”
4 typen stalkers
Volgens de lector is het beeld van stalkers niet eenduidig. “Zelf houd ik altijd het onderscheid aan tussen vier typen. De eerste is de verliefde stalker. Deze is over het algemeen ongevaarlijk. De dader is verliefd op het slachtoffer en wil graag een relatie met de ander. Wanneer echter duidelijk wordt dat deze gevoelens niet wederzijds zijn en de aandacht als bedreigend wordt ervaren, stopt de achtervolging. Er is hierbij niet echt sprake van doorgaan met lastigvallen.”
“De tweede variant is de waan-stalker,” vervolgt Blaauw. “De dader heeft dan het valse idee dat het slachtoffer verliefd is of dat ze een relatie hebben. Meestal ligt hier een ernstige psychiatrische aandoening aan ten grondslag.”
“Dan is er de meest gevaarlijke, en gelukkig meest zeldzame variant: de sadistische stalker. Hierbij is het doel om de ander te pijnigen en macht te verkrijgen. Deze daders zijn vals en kunnen heel ver gaan.”
“Ten slotte is er de ex-partner,” vertelt Blaauw. “Hier vallen driekwart van de stalkers onder. Het zijn mensen die een bepaalde relatie met het slachtoffer gehad hebben. Dit kan een liefdesrelatie zijn, maar bijvoorbeeld ook een arts-patiëntrelatie of een collegiale band. De motieven hierbij kunnen variëren. Soms kan iemand het niet verkroppen dat de relatie over is en wil dat deze hersteld wordt. Ook wraakgevoelens, economische redenen of de voogdij kunnen een rol spelen.”
Aandoeningen verbonden aan stalking
Volgens Blaauw gaat stalking vaak gepaard met persoonlijkheidsproblematiek. “Veel van de daders hebben een narcistische of een antisociale persoonlijkheid. Ze zijn ervan overtuigd dat ze bewonderd moeten worden of storen zich er niet aan dat een ander last van hen heeft. Vaak ligt hier een trauma of hechtingsstoornis aan ten grondslag.”
Bij de waanstalker zit het ingewikkelder in elkaar. “Hierbij is veel meer sprake van ernstige psychiatrische problematiek,” aldus Blaauw. “Deze mensen hebben een psychose en dienen hiervoor te worden behandeld.”
Niet één schuldige
Blaauw benadrukt echter dat stalking een interactie-delict is. “Veelal denken mensen alleen aan de dader en dat die niet goed bij zijn hoofd is. Maar ze vergeten hierbij dat de opstelling van het slachtoffer ook een rol speelt. Wanneer je een relatie bijvoorbeeld uitmaakt met de mededeling dat het beter is om ‘even’ uit elkaar te gaan, ziet de ander nog een opening. En als de dader geleerd heeft dat het slachtoffer ‘nee’ zegt, maar ‘ja’ doet, zal hij blijven doorgaan met zijn gedrag. De context is heel belangrijk.”
Verlengde van verslaving
De relatie die de personen met elkaar hadden, speelt dan ook een grote rol bij stalkgedrag. “Wanneer ambivalentie al een rol speelde in de verhouding en iemand een scheef gegroeid karakter heeft, is dit al genoeg om een stalker te ontpoppen.”
“Stalking is destructief gedrag,” vervolgt Blaauw. “Het zit in het verlengde van verslaving. Je doet iets waar je niet mee kunt stoppen en wat niets oplevert. En in het geval dat de stalker 100 keer genegeerd wordt, maar toch telkens één respons krijgt, wordt een gokprincipe zichtbaar. Maar een kick of ‘high’ krijgen stalkers meestal niet van hun gedrag. Het gaat echt puur om het effect op de ander.”
Slachtoffer van stalking
En wat als je zelf slachtoffer bent van stalking? “Wees duidelijk,” aldus Blaauw. “Laat geen ruimte open die door de stalker verkeerd geïnterpreteerd zou kunnen worden. En blijf altijd consequent. Geef de waarschuwing dat er bij herhaling instanties zullen ingeschakeld en wees hier ook toe bereid. Sta stevig in je schoenen.”
Reactie
Ik woon in een studio en elke dag heb ik en mijn medebewoners last van stalking,ik heb ondertussen al stappen ondernomen.En inderdaad het zijn oudere mensen,vermoedelijk met een mentaal probleem en racisten.Privacy heel ver te zoeken.
Ik ben het wel eens met de houding. Mijn ex maakte het heel raar uit en gaf me geen kans te praten. Ik snapte goed dat ze vluchtte want ik zat niet goed in mijn vel en was met medicijnen aan het rommelen dit achteraf verwarde me erg. Het ging ineens zo snel en ik probeerde haar ruimte te geven en niet te praten maar ik voelde me geblokkeerd me te uiten. Het frustreerde me erg dat ik niks kon zeggen en ze alleen schreeuwde alles tegensprak wat ik zei me niet liet uitpraten alsof ik haar manipuleerde dat gevoel kreeg ik. Ze heeft moeite met vertrouwen (de week voor het overging had ze mijn privegesprekken stiekem gelezen) en ik met niet vertrouwd worden ik overcompenseer nogal met te duidelijk zijn. Voor ik het wist hadden we al het contact verbroken zonder echt iets normaal gezegd te hebben. Ik werd bang dat ze had overgeanalyseerd of het negatief zag en dit kwam ook deels door medicatie. Wat ik deed in deze paniek was niet handig en reageerde hierop in de hoop aan te komen dat er niets is hopen dat het wel gewoon goed zit tussen ons. Ik gaf veel om haar en ik wist dat ze het niet express deed maar ik wilde niet dat ze over mij zou praten zoals over anderen. Het doet toch wat met je als je ziet dat iemand om wie je veel geeft je totaal niet vertrouwt. Ik heb er verkeerd op gereageerd en wil mijn gedrag niet goed praten enkel nuanceren. Ik weet dat ik het erger heb gemaakt maar het maakte me echt heel bang en ik was ten einde raad dat iemand om wie ik zoveel geef zo denkt. Uiteindelijk kwam daardoor dus stalker er nog eens bij en nu komt het helemaal niet meer goed. Loslaten wilde ik haar wel maar niet helemaal. Maar begrijp me goed wel of geen medicijnen ik was erg geraakt hierdoor dus het zou kunnen dat ik alsnog heftig had gereageerd het deed echt veel zeer. Ze kwetste me niet met dat ze niet meer wil maar hoe ze duidelijk had overgeanalyseerd en alleen met anderen had gepraat niet met mij.
ik heb een zusje die elke dag wordt gebeld tussen de 40 x100 x per dag gebeld wordt daarbij elke x langs rijd zomaar aan de deur komt snacht kloppen en de polietie doet niets helemaal niets zusje was bijna van de weg geduwd door de stalker en later ook banden door gestoken ze hebben hemn al 4 x aangehouden en laten hem weer gaan moet het goed fout gaan voordat hijn berecht wordt nee ik ben haar broer ik bescherm mijn zusje waneer dan ook maar ik sta nu ook handen in haar vanwege de afstand ben ik vaak komen sklapen maar als weer thuis ben hoor ik dat weer zijn staker pad op gaat ik weet nu alleen 1 oplosing voor dat ik me zusje mischien iets gebeurt ja je weet het niet ik vind dat hij moet wordrn onderzocht en therepie moet krijgen voor dat het uit de hand looppt bvd donny
Ik wil er even bij zeggen dat ik, nu ik ook stalken ken én mezelf, tegenspreek dat het "ook aan de houding van het slachtoffer ligt". Geenszins. Ook niet aan de manier van uitmaken, ook de manier van reageren op het stalken maakt niet uit en dat stevig in je schoenen staan zou helpen is een illusie. Het is gewoon erger dan dat, al is dat voor mensen die het niet kennen of meegemaakt hebben niet te begrijpen. Je doet niets verkeerd. Waar 2 vechten 2 schuld hebben is allang bewezen onzin, ook bij dit delict en erg naar om alwéér aan te moeten horen als target van dit geslepen narcisme. Jammer, die opmerking.
Mijn ex en een speedverslaafde. Ik maakte ook de fout hem steeds terug te nemen. Hij stuurde legde dan bloemen met een zei dat hij ging doen met drugs en zijn leven zou beteren. Als ik niet reageerde chanteerde hij mij met een sex filmpje die hij stiekem van ons had gemaakt (had ook een filmpje van een andere vrouw die dat nog steeds niet weet denk ik) of hij zou jeugdzorg bellen en stuurde de meest waanzinnige berichten. Ik heb contact gezocht met zijn ex vriendin en daar heeft hij precies hetzelfde bij gedaan. Heb nu Camera beelden dat hij snachts naar mijn huis zit. Hij doet dan berichten dat ik vreemd ga. Nu ik dit lees twijfel ik wat hij heeft. Misschien inderdaad een hechtingsprobleem
Word niet goed van stalkende ouderen. Iedereen moet hetzelfde doen en hetzelfde zeggen, elkaar naar de mond praten, roddelen, ophitserij aan mee doen om kwaad re spreken van sommige bewoners, sammenhokken en intimideren. Anders ben jij het volgend slachtoffer. Dat was op het werk ook zo. Conformiteit doodt alle zeggenschap en individualiteit. Kom uit Suriname en ken deze nare stalking niet eerder dan hier. Vooral de laatste 20 jaar is het zo erg in Nederland onder autochtone bevolking waaronder ouderen in seniorencomplex. Ook op het werk zoals eerder aangegeven. Het verziekt de woon- en werksfeer. Krijg de indruk dat stalking ook ontstaat vanuit groeps-. en kampvorming. Maar vooral uit racisme, narcisme, gebrek aan invoelendheid en begrip voor anderen dan eigen groepje. Angst is onderliggend probleem bij veel stakers. Controle willen uitoefenen over het denken en handelen van de ander en occupatie hiermee. Trieste enge wereld waarin stalkers verkeren. Ook is het onbeschaafdheid of beschadigdheid wat maakt dat stalkers laatste decennia vermeerderen. Jammer. Intriest.
Ik werd notoire door ouderen gestalkt tot ik een blog hierover bijhield. De stalkers werden afgeschrikt door de feiten eluding van het stalken in mijn blog. Nu ik ermee gestopt ben lijkt t alsof de harde kern stalkers weer actief wordt. Maar ik ben definitief met de blog gestopt. De woningbouwvereniging houdt de ouderen het hand boven het hoofd. Waardoor ze vrij spel hadden. Bij mij zit opgekropte woeden en verdriet mij aangedaan. Ik ben op de gekste momenten achtervolgd. Vuile blikken werden me toegeworpen. Scheldkanonades. Voir mijn patio met hun honden staan voor langer dan 25 minuten terwijl hun honden bleven blaffen. Hondenpoep in mij voortuin laten liggen. Zwerfkatten voeden in mijn voortuin zodat dat hun vaste plek werd en ze me snachts door hun miauwen wakker hielden. Of vuil op mijn deurmat gooien of in de voortuin. Mijn beplanting werd als enige plat gesnoeid. Politie volgde mij in handhavingsbus als ik huisvuil ging wegbrengen, privé bewaking van buren markeerde.mijn vertrek en terugkomst uit en in mijn woning wat zeer onveilig gevoel gaf. Encounter terrorisme waar woningbouw, harde kern kwaadaardige bewoners van 55 plus appartement en politie aan deelnamen. Racistische uitspraken. Fysieke aanvallen. Vernederingen en hoon en spot heb ik voor 7 jaar meegemaakt. Iedereen kijkt weg.
Ik wordt al 10 jaar gestalkt wel met tussen pozen. Ik ken de persoon niet van dichtbij eigenlijk, hij heeft in hetzelfde dorp gewoond als ik (hij woonde in het dorp ik buitenaf) dus heb nog nooit echt contact met hem gehad. Ik weet dus niet veel over hem, maar hij is niet sociaal. Hij staat hier soms uren in zijn auto, maar kan eigenlijk niet echt dichtbij mij komen. Ik ben gewoon aan het werk(buiten) dus geef ik hem ook niet echt een opening! Toch houd hij het al ruim 10 jaar vol! Ik ben niet bang of iets. Vraag me alleen af waarom hij het volhoudt, want ik denk als ik naar zijn auto toe loop hij zal weg rijden! Anders zou ik hem duidelijk kunnen maken dat hij beter naar zijn vrouw kan gaan dat ik geen optie ben! Hij is volgens mij getrouwd.
Ja ik heb een probleem. Ik word al vanaf mijn geboorte gestalkt door iemand die een waan stalker is. Dit ging erg ver, nog steeds houd hij me in de waan dat ik voordurend aan hem denk. Bijzonder is dat ik hem pas sinds een paar jaar ken. Hij blijft onophoudelijk contact zoeken en ben een week geleden ook aangevallen door hem. Hij heeft een groot psychiatrisch probleem hij heeft tevens dissociatieve persoonlijkheidsstoornis en houd gewoon niet op. Vroeger toen ik 14 was heb ik ook een afgekloven haas bij mijn voordeur gevonden. Nu blijft hij contact zoeken en is in de waan dat we nog steeds een relatie hebben. Ik heb nooit een relatie met hem gehad. Ik ben per ongeluk bij hem uitgekomen en zo is hij blijven doorgaan. Hij is heel vrijgevig geweest naar mij toe. Maar het houd niet in dat dat als een opening voor mij geldt om mij blijvend te bejegenen. Hij doet mij flink veel zeer en even later herinnert hij zich dat niet en hij zegt nee, als in dat hij ophoud, maar dan blijft het ja, ik ga door.
Plaats een opmerking