Jeugdtrauma leidt mogelijk tot snellere veroudering

Volwassenen die een stressvolle jeugd hebben ervaren, schijnen een hoger risico te hebben op verkorte telomeren. Deze bieden naarmate ze korter worden geen bescherming, wat leidt tot beschadiging van genen. Hierdoor zou veroudering sneller optreden. Volgens hoofdonderzoeker Eli Puterman van de University of British Columbia kunnen korte telomeren op langetermijn zorgen voor het ontstaan van ziektes of bestaat er zelfs een kans op vroegtijdig overlijden. Hij zegt dat het verband relatief moet worden gezien. Niet iedereen met een jeugdtrauma kampt op latere leeftijd met een ziekte.

Stress in relatie tot verkorte telomeren

Uit voorgaande onderzoeken is al een verband gevonden tussen de lengte van telomeren en het risico op aandoeningen. Zo zouden ze het risico op hartziekten, longziekten, diabetes, Alzheimer en sommige vormen van kanker verhogen. In dit nieuwe onderzoek wilden ze ontdekken in hoeverre stress invloed uitoefent op de lengte van telomeren. Hiervoor analyseerden Puterman en collega’s het DNA in het speeksel van bijna 4600 mensen. Alle personen waren 50 jaar en ouder.

Telomeren

Bij elke celdeling worden de telomeren steeds korter, totdat ze te kort worden en niet meer kunnen delen, op dat punt gaan de cellen dood. Hoe korter ze worden, hoe minder bescherming de chromosomen hebben, wat resulteert in beschadigingen aan het DNA. Telomeren zijn vergelijkbaar met de plastic omhulsels aan het einde van schoenveters. De omhulsels zorgen ervoor dat de draadjes van de veters niet losraken.

Per gebeurtenis 11% hoger risico op verkorte telomeer

De onderzoekers keken naar het aantal stressvolle gebeurtenissen dat een persoon had meegemaakt en vergeleken dit met de kans dat iemand korte telomeren had. Ze ontdekten dat elke betekenisvolle en stressvolle gebeurtenis schijnbaar het risico op verkorte telomeren met 11% vergroot.
Onder deze gebeurtenissen vallen:

• Drugs en alcoholmisbruik door ouders
• Mishandeling
• In aanraking met justitie zijn geweest
• Blijven zitten op school
• Financiële problemen van ouders

Met name bij gebeurtenissen van psychologische en sociale aard bleken de effecten sterker.

Stress in jeugd vs. volwassen leeftijd

Jeugdtrauma’s werden ook vergeleken met traumatische gebeurtenissen die pas op latere leeftijd bij mensen plaatsvonden. De onderzoekers zagen dat vooral jeugdtrauma’s een hoger risico gaven op snelle veroudering van cellen. Volgens Puterman is het lastig om vast te stellen waarom dit verband is gevonden. Een mogelijke verklaring is het vecht-of vluchthormoon dat vrijkomt tijdens een stressvolle gebeurtenis. Dit hormoon kan zorgen voor een minder werkend immuunsysteem. En omdat de overlap met lichaamscellen en chromosomen vrij klein is, kan het dus goed zijn dat ook deze hierbij worden aangetast.

Bron: Proceedings of the National Academy of Sciences