Pestgedrag op middelbare school wordt beloond met populariteit

Op de middelbare school zijn leerlingen die pestgedrag vertonen populairder dan op de basisschool. Dit blijkt uit onderzoek van gedragswetenschapper Loes Pouwels onder meer dan 2000 middelbare scholieren en 500 basisscholieren. Ze promoveert op 18 januari aan de Radboud Universiteit.

Sociale status en populariteit

‘Er is veel meer onderzoek naar het pesten op de basisschool dan op de middelbare school. Met mijn onderzoek wil ik een begin maken om meer inzicht te krijgen in het pesten op de middelbare school’, aldus de gedragswetenschapper. Ze keek met name naar de sociale status en populariteit van leerlingen en de verschillende rollen die zij hadden bij het pesten. Zo onderscheidt zij slachtoffers, pesters, assistenten, aanmoedigers, verdedigers en buitenstaanders.

Slecht nieuws: pestgedrag ‘loont’

Het onderzoek van Pouwels laat zien dat pesten veel voorkomt op de middelbare school. 10 tot 15 procent van de leerlingen geeft aan slachtoffer te zijn van pesten. Volgens klasgenoten is meer dan 30 procent een pester, assistent of aanmoediger van pesten. Op de middelbare school zijn pesters populairder dan op de basisschool, en verdedigers juist minder populair.

Het lijkt er dus op dat pestgedrag op de middelbare school beloond wordt met populariteit. Daarentegen het verdedigen van een slachtoffer niet. ‘Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat jongeren steeds meer inzicht in de sociale relaties in hun klas krijgen naarmate zij ouder worden. Zij leren dat met name agressief gedrag, zoals pesten, ervoor kan zorgen dat zij populair worden. Bovendien vinden middelbare scholieren het belangrijker om populair te zijn dan leerlingen op de basisschool.’

Hoe pestgedrag wordt goedgepraat

Opvallend is dat leerlingen op de middelbare school negatief zijn over pesten in het algemeen, terwijl zij het pesten van bepaalde klasgenoten niet sterk afkeuren. Pouwels: ‘Leerlingen praten dat goed door te wijzen op negatieve eigenschappen van het slachtoffer en de pesters keuren ze ook minder af juist omdat die populair zijn.’ Volgens Pouwels impliceren haar bevindingen dat er anti-pestprogramma’s moeten komen die zich richten op de populariteit van pesters op de middelbare school.

Bron: Radboud Universiteit