Wat als zwanger worden niet vanzelf gaat?

“De kinderwens kan soms heel ver gaan. Het is een heel existentiële wens waar je hele toekomst aan hangt. Dat ga je merken naarmate het niet lukt om zwanger te worden”, vertelt José Knijnenburg. Knijnenburg is algemeen directeur van Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. “We noemen het geen patiëntenvereniging, want niet iedereen voelt zich een patiënt.”

Welke mogelijkheden zijn er zoal?

1. Ovulatie inductie

Als zwanger worden op de natuurlijke manier niet lukt, staan tegenwoordig verschillende methoden ter beschikking om de natuur een handje te helpen. “De gebruikte methode hangt af van het probleem”, start Knijnenburg met een overzicht. “Allereerst heb je ovulatie inductie: met gebruik van hormonen wordt een ovulatie op gang gebracht, meestal met tabletten. Dat is vrij laagdrempelig.”

2. Intra Uterine Inseminatie (IUI)

Een tweede stap is Intra Uterine Inseminatie (IUI), met of zonder hormoonstimulatie. Dat wil zeggen dat bewerkt sperma in de vagina wordt gebracht. “Dit gebeurt vaak als er sprake is van een minder goede kwaliteit zaad”, licht Knijnenburg toe. FSH is Follikel Stimulerend Hormoon, een hormoon dat de groei van eicellen stimuleert. Deze hormonen worden op verschillende manieren verworven: urinaire FSH-preparaten worden verkregen uit de urine van vrouwen in de overgang en recombinant FSH-preparaten worden via een celcultuur in laboratoria vervaardigd. Er wordt druk gediscussieerd welk preparaat de voorkeur heeft. Het een lijkt iets goedkoper, het andere gebruiksvriendelijker.

3. In Vitro Fertilisatie (IVF)

Bij IVF (In Vitro Fertilisatie) wordt een aantal eicellen via een punctie uit de eierstokken gehaald en in het laboratorium samengevoegd met zaadcellen. Na bevruchting worden één of maximaal twee bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder. “IVF wordt toegepast als de eileiders zijn afgesloten en/of als het zaad een slechte kwaliteit heeft. Of als andere behandelingen hebben gefaald.”

4. Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI)

ICSI is weer een stap verder. Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie is een volledige IVF behandeling met een toevoeging. “Eén zaadcel wordt geselecteerd en in de eicel geïnjecteerd. Dit gebeurt als de man erg slecht zaad heeft en bij paren waarbij bij IVF geen bevruchting is opgetreden.” Als er zelfs geen zaadcellen in het ejaculaat worden aangetroffen, zijn er nog twee manieren om zaadcellen te verkrijgen: via punctie in de zaadleider (PESA) of in de bijbal (TESE).

Verwerking wanneer het niet lukt om zwanger te worden

Als ondanks alle mogelijkheden, met hormoonbehandelingen, puncties en bijbehorende emotionele achtbaan de zo gewenste zwangerschap uitblijft, dan moeten mensen dit ‘onzichtbaar’ verdriet verwerken. “Dit hele traject is voor veel paren heel zwaar, fysiek en emotioneel. Als teleurstellingen zich opvolgen, moet je relationeel ook sterk in je schoenen staan”, aldus Knijnenburg.

“Buitenstaanders denken: wat er nooit was, kun je ook niet missen. Of: je hebt toch een leuk leven? Maar er volgt een echt rouwproces, waarin je elkaar gemakkelijk kunt kwijtraken. Wat het zegt over de maakbaarheid van het leven? Er is geen garantie; het leven is dus niet maakbaar. Ik snap de discussie wel, want waar is de grens. Maar een strikte grens is er niet. De grens wordt bepaald door hoever mensen zelf willen gaan, hoe ver de fysieke en emotionele rek gaat. En die gaat soms verder dan medici zinvol achten.”