Goed gewicht is extra belangrijk voor COPD-patiënten

Een goed gewicht is altijd belangrijk voor de gezondheid, maar dit geldt zeker voor mensen met COPD. Bij COPD verbruikt het lichaam extra veel energie, omdat het vecht tegen de ontstekingen in de longen en omdat ademhalen meer energie kost.

Ondergewicht bij COPD

Emiel Wouters, hoofd van de afdeling Longziekten van het Maastricht UMC+ licht toe: “Ademhalen en bewegen kost meer energie bij een longziekte en dan kan bij longpatiënten ongewenst gewichtsverlies optreden. Bij een BMI van minder dan 21 is een hogere energieopname nodig dan normaal. Dit kan door voedingssuppletie of verhoging van de energieopname. Gewichtstoename verbetert het functioneren, de kwaliteit van leven en mogelijk ook de prognose. Sinds de tachtiger jaren onderzoeken we voornamelijk magere COPD-patiënten. Van de patiënten in de tweede lijn heeft circa 15 tot 20 procent last van ondergewicht.

Overgewicht bij COPD en astma

Overgewicht bij COPD en astma is een groeiende groep. “De schatting is dat bij onze COPD-patiënten circa 25 tot 30 procent last heeft van overgewicht. Bij astma betekent dit een ernstiger ziekteverloop, vooral bij vrouwen met astma en overgewicht. Dan is bewegen en evenwichtige en gezonde voeding het devies.”

Aan de ene kant geldt dit levensstijladvies voor iedereen: meer bewegen, niet roken en een gezonde voeding. Aan de andere kant vraagt obesitas bij COPD ook om een specifieke aanpak. “De balans tussen de energieopname en het energieverbruik wordt dan geïntegreerd in een beweegprogramma. Activiteit stimuleren is de start van het revalidatieprogramma, maar moet ook ingebouwd worden in het leven van de patiënt ná de opname. In beide gevallen is het belangrijk de partner, familie of andere mantelzorgers erbij te betrekken.”

Tips voor een gezond voedingspatroon

Een gezond voedingspatroon betekent vooral gevarieerd eten. Zo geven koolhydraten energie en zorgen vetten voor energie en bouwstoffen. Eiwitten zijn verantwoordelijk voor de opbouw en het behoud van de spiermassa. Vitamines en mineralen nemen het algeheel functioneren van het lichaam voor hun rekening, evenals de opbouw van weefsel. Vocht zorgt voor het transport in het lichaam.

Een zo energierijk mogelijk voedingspatroon is dus belangrijk. Het probleem is alleen dat longpatiënten bij warme maaltijden last kunnen krijgen van kortademigheidsklachten. Enkele tips zijn: eten verspreiden over de dag (vaker in kleinere porties), rust voor het eten, de tijd nemen om te eten/drinken, langzaam eten, goed kauwen en voedsel nemen dat makkelijk te kauwen is. Bij ondergewicht kan soms ook gebruik gemaakt worden van speciale drinkvoeding met extra calorieën.