Extra problemen voor diabetici

Diabetici hebben een vergrote kans op hart- en vaatziekten. Maar waarom eigenlijk?

Drie risicofactoren

Er zijn drie risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten die bij diabetici in verhoogde mate optreden. Dat zijn aderverkalking, een te hoog cholesterolgehalte en een hoge bloeddruk. Bij aderverkalking worden de bloedvaten stugger en dikker. Op zich is dit een proces dat bij iedereen voorkomt naarmate hij of zij ouder wordt, maar bij diabetici gebeurt dit in versnelde mate. Glucose gaat makkelijk een verbinding aan met eiwitten en dit is wat gebeurt bij diabetici. Deze verbinding hecht zich aan de wanden van de bloedvaten.

Cardioloog Arnoud van ‘t Hof is lid van het bestuur van de Stichting NCDR, de Nationale Cardiovasculaire Data Registry. De NCDR ziet het als haar taak om de zorg voor patiënten met hart- en vaatziekten te helpen verbeteren. “Typisch voor diabetespatiënten is dat de aderverkalking niet op één plek is geconcentreerd, maar diffuus door het hele bloedvat verspreid is”, vertelt hij. “Dat maakt het ook zo lastig om te behandelen.”

Cholesterol

Aderverkalking wordt ook in de hand gewerkt door een te hoog cholesterolgehalte en hoge bloeddruk. Dat werkt beide kanten op: als de vaten soepel zijn, kunnen ze schommelingen in de bloeddruk makkelijk opvangen. Bij stugge vaten blijven vetten als cholesterol makkelijker aan de vaatwand kleven. Overigens komt cholesterol normaal in het lichaam voor. Sterker nog, het wordt zelfs door het lichaam aangemaakt. Een teveel aan cholesterol kan voor problemen zorgen, dus het is zaak om veel verzadigde vetten te mijden. Verzadigde vetten zitten bijvoorbeeld in vlees, snacks, volle zuivelproducten en koek. Een te hoog cholesterolgehalte kan ook te wijten zijn aan overgewicht of een erfelijke aanleg.

Hoge bloeddruk

De bloeddruk is voor diabetici een punt van aandacht. Voor hen is de bloeddruk te hoog bij een bovendruk hoger dan 130 of een onderdruk hoger dan 80. Omdat diabetici vaker dan gemiddeld last hebben van aderverkalking, hebben ze ook als gevolg daarvan meer last van een hoge bloeddruk. Ook hier geldt dat overgewicht, waar veel mensen met diabetes type 2 mee kampen, een hoge bloeddruk in de hand werkt. Van ‘t Hof: “Diabetici zonder hoge bloeddruk hebben bij wijze van spreken een twee keer zo hoog risico op een hartinfarct, maar bij diabetici mét een hoge bloeddruk is dat risico al zes keer zo hoog.”

Omdat een te hoge bloeddruk en een te hoge cholesterolwaarde voor diabetici ernstigere gevolgen kunnen hebben dan voor niet-diabetici, gelden voor hen strenge streefwaarden. Reden waarom ze eerder geneesmiddelen voorgeschreven zullen krijgen om deze hoge waarden te voorkomen. Een hoge bloeddruk is niet alleen schadelijk voor het hart en de bloedvaten, maar ook voor organen als de nieren en de ogen. Prompt organen die voor diabetici toch al kwetsbaar zijn.

Wat te doen?

Van ‘t Hof: “Er wordt naarstig gezocht naar medicijnen om het effect van diabetes op de vaatwand tegen te gaan, maar gezien de studies blijkt dat erg lastig. Zelfs een intensieve controle van suikerziekte blijkt niet afdoende om alle complicaties te voorkomen. Wat wel een gunstig effect heeft is een verandering van leefstijl. Als deze patiënten 30 kilo afvallen en meer gaan bewegen zie je dat de suikerziekte verdwijnt én dat de vaatwand gezonder wordt.” Tijdig informeren van patiënten en mensen in risicogroepen is dan essentieel.