“Ik voelde niets van de punaise in mijn voet”

Wie tijdens het nagels knippen of na het stoten van zijn of haar teen een wondje oploopt, maakt zich daar doorgaans niet zo druk over. Voor mensen met diabetes kunnen deze ogenschijnlijk onschuldige wondjes echter vervelende gevolgen hebben. Tijdens het douchen zag Jeroen Doorenbos zestien jaar geleden opeens dat twee van zijn tenen blauw verkleurd waren. Hij reed direct naar de eerste hulp. “Daar werd duidelijk dat beide tenen gebroken waren. Ik had daar absoluut niets van gemerkt of gevoeld.” Het bleek dat Jeroen last had van een diabetische voet. Zenuwschade aan zijn voeten zorgde ervoor dat hij bepaalde dingen niet meer voelde.

Diabetische voet door neuropathie

Hanneke Dessing, directeur van het Diabetes Fonds, legt uit hoe een diabetische voet ontstaat. “Door diabetes kunnen bloedvaten en zenuwen beschadigd raken, ook wel neuropathie genoemd. Als gevolg hiervan stroomt het bloed minder goed door de benen en voeten, en voelt iemand minder in zijn of haar voeten.” Hierdoor merken mensen het vaak niet als hun schoenen schuren, of als er iets in hun schoen zit. Zo kunnen er wondjes ontstaan zonder dat mensen zich er bewust van zijn. Die kunnen gaan ontsteken en uitgroeien tot zweren. Omdat de doorbloeding minder goed is, genezen deze wondjes doorgaans slechter en is het moeilijk om van de zweren af te komen. Als hier te weinig of te laat iets aan wordt gedaan, kan dit in het uiterste geval zelfs tot amputatie leiden.

Actieve- en non-actieve zenuwen

Het verraderlijke aan zijn diabetische voet is volgens Jeroen dat hij bepaalde dingen wel degelijk voelt, waardoor het lastig is om te beseffen dat andere delen van de voet gevoelloos zijn. “Een voet bevat zo ontzettend veel zenuwen, dat ik sommige dingen nog gewoon voel. Als ik op blote voeten loop en op een steentje stap, doet dat wel pijn. En warm water voel ik ook.” Bepaalde zenuwen zijn echter niet meer actief. Dat heeft vreemde gevolgen. Zo liep hij een keer ’s ochtends over zijn laminaatvloer, toen hij een vreemd tikgeluid waarnam. Na enige tijd keek hij onder zijn voet en zag dat er een punaise in stak, die er kennelijk al sinds de vorige avond in zat, zonder dat hij er iets van had gemerkt.

Regelmatig laten checken

Als mensen een diabetische voet hebben, zijn er een aantal symptomen waar ze dat aan kunnen merken, licht Dessing toe. “Hun voeten kunnen gaan tintelen, koud aanvoelen, het gevoel in de voeten kan afnemen, er kunnen verkleuringen in tenen of voeten optreden of ze kunnen rood en gezwollen worden.” Hoewel veel mensen met diabetes volgens Dessing op zeker moment last krijgen van voetproblemen, wordt er in Nederland veel gedaan om complicaties, bijvoorbeeld ten gevolge van een diabetische voet, te voorkomen. Zo zijn er richtlijnen voor de behandeling van mensen met diabetes, waarin staat dat ze regelmatig gecontroleerd moeten worden. Controle door een pedicure gespecialiseerd in diabetes wordt ook vergoed door de verzekeraar. Dessing adviseert mensen met diabetes hun voeten regelmatig laten checken, maar ook om ze zelf in de gaten te houden en goed te verzorgen.

Charcotvoet

Daarnaast is het belangrijk dat diabetici hun bloedsuiker zo goed mogelijk op peil houden, niet op blote voeten lopen en zorgen dat hun schoenen niet knellen. ‘Kennis is kracht’ Jeroen controleert zijn voeten regelmatig. Helaas zijn niet alle complicaties te voorkomen; zo brak hij tijdens een auto-ongeluk zijn voet, waarna er merkwaardige botvorming optrad. Er ontstond een soort botbrug over de breuk, waardoor zijn voet misvormd raakte en hij een zogenaamde Charcotvoet kreeg; een specifieke diabetescomplicatie. Toch kan hij er nog veel mee doen. Zo sport hij nog altijd intensief, hoewel hardlopen niet meer gaat. Hij raadt anderen aan zich goed te verdiepen in hun aandoening, want diabetische voet is onomkeerbaar. Kennis is je kracht, benadrukt hij. Op het moment dat mensen weten wat ze mankeren, wat de oorzaak is en wat eraan valt te doen, hebben ze veel meer mogelijkheden om de situatie zelf in de hand houden. “Als je afwacht, kan er op een gegeven moment iets misgaan. Dan ben je al te laat, terwijl je een heleboel kunt doen om complicaties bij een