Het hersendoodprotocol bij orgaandonatie
Begin dit jaar is de nieuwe donorwet van Tweede Kamerlid Pia Dijkstra aangenomen, en deze wet is niet onomstreden. Naast het feit dat er veel persoonlijke, filosofische en religieuze redenen zijn om van orgaandonatie af te zien, is er namelijk ook veel onduidelijkheid over het hersendoodprotocol.
Want wanneer is iemand nou eigenlijk hersendood? En hoe schadelijk is de apneutest voor het brein van iemand die al in een hele kwetsbare situatie zit? Janneke Horn, neuroloog-intensivist bij het AMC, geeft duidelijkheid.
Wat is de wetenschappelijke definitie van hersendood?
“Dat is een interessante vraag omdat er eigenlijk niet echt een wetenschappelijke definitie is. Er is wel een juridische definitie, die gebaseerd is op de zeer uitgebreide medische kennis die er is. Op basis daarvan is in de Nederlandse Wet op de orgaandonatie vastgelegd hoe we neurologisch kunnen vaststellen of iemand hersendood is.”
Welke stappen moeten artsen ondernemen om dit vast te stellen?
“Daarvoor doen we een aantal tests, die heel precies zijn vastgelegd in de wet. Ook de volgorde waarin de tests gedaan worden staat juridisch vast. Bij deze tests zijn altijd verschillende artsen met hun eigen expertise betrokken. Dit alles draagt bij aan de zorgvuldigheid en op die manier worden vergissingen uitgesloten.
De eerste test is dat we iemand neurologisch onderzoeken. Daarbij kijken we of er enige vorm van bewustzijn is. Voor de diagnose hersendood mag er absoluut geen bewustzijn meer aanwezig zijn. Daarna testen we de hersenstamreflexen door bijvoorbeeld met een lampje in de ogen te schijnen om te kijken of de pupillen nog reageren. We controleren natuurlijk ook of iemand nog ademt want dat is tevens een hersenstamfunctie, en zo zijn er nog een aantal reflexen die over de hersenstam lopen. Deze worden allemaal getest en moeten allemaal afwezig zijn.
Daarna maken we een hersenfilmpje, een EEG, waarmee we kunnen zien of er nog elektrische activiteit in de hersenen is. Die mag dan natuurlijk niet aanwezig zijn. En als laatste doen we een ademtest, oftewel een apneutest waarbij we iemand van de beademing afhalen. We geven die patiënt dan voorafgaand aan de apneutest 100% zuurstof via de beademingsmachine. Dit doen we gedurende tien tot vijftien minuten, waardoor er heel veel zuurstof in het bloed van de patiënt zit.
Vervolgens koppelen we de patiënt los van de beademing en gaan we kijken of hij of zij weer zelfstandig gaat ademen. We monitoren dat continu tijdens de test, staan dan ook echt aan het bed en houden alle schermen goed in de gaten. Als mensen niet ademen loopt het koolzuur in het bloed op omdat ze dat niet uitademen. En bij gezonde mensen is het stijgende koolzuur voor de hersenstam juist de prikkel om weer te gaan ademen. Meestal is het koolzuurgehalte bij de apneutest na een minuut of vier zo ver opgelopen dat we kunnen vaststellen dat iemand niet meer zelfstandig gaat ademen. En na deze test sluiten we de patiënt weer aan op de beademing.”
In hoeverre is er een risico dat er iets fout gaat tijdens de apneutest?
“Dat risico is er niet. Heel soms ontstaat er, ondanks het toedienen van veel zuurstof voorafgaand aan de test, toch een daling van het zuurstofgehalte. Als we dat zien, dus als de zuurstofsaturatie op de monitor onder de negentig procent komt, sluiten we de patiënt meteen weer aan op de beademing. Dan is de apneutest dus niet gelukt en kunnen we de hersendood niet vaststellen. De hersendoodprocedure bestaat namelijk uit drie stappen en als één ervan niet lukt, doordat iemand bijvoorbeeld een te snelle zuurstofdaling krijgt, kunnen we bij die persoon hersendood niet vaststellen, en dat gebeurt dan ook niet.”
Kun je met een EEG alle hersenactiviteit meten?
“Met een EEG kijk je naar de oppervlakkige delen van de hersenen, en je mag daar geen enkele activiteit meer zien. Het EEG meet de elektrische activiteit van de hersenen waardoor gezonde mensen onder andere kunnen praten en bewegen. Bij hersendood is er geen elektrische activiteit van de hersenen meer.”
Maar als een EEG alleen de oppervlakkige delen van de hersenen meet, kun je dan met absolute zekerheid zeggen dat er geen hersenactiviteit meer is?
“Door de combinatie van neurologisch onderzoek, EEG en ademtest onderzoek je alle delen van de hersenen en kun je inderdaad concluderen dat er geen activiteit meer is.”
Er zijn gevallen bekend van mensen die onterecht hersendood verklaard werden, hoe zit dit precies?
“Er zijn een aantal van dit soort patiënten beschreven, maar dit zijn allemaal verhalen van patiënten uit het buitenland. Bij patiënten waarbij in Nederland hersendood is vastgesteld volgens de wettelijke criteria, is herstel niet mogelijk. Bij de patiënten die beschreven zijn is de term ‘hersendood’ misschien wel gevallen maar ze hebben niet het hele hersendoodprotocol volgens de Nederlandse wet doorlopen. Er is dus ook niet tot donatie overgegaan. Michael Kuiper van het MC Leeuwarden heeft al deze beschreven patiënten nader onderzocht, en geen van deze patiënten was hersendood volgens de officiële criteria.”
Hoe verschilt het vaststellen van de dood tussen donoren en niet-donoren?
“Ja, daar is een verschil. Stel dat we een patiënt hebben met ernstig hersenletsel, waarbij we de behandeling gaan stoppen omdat we die persoon niet meer kunnen helpen. Als deze persoon geen donor is dan halen we hem of haar van de beademing af, kijken we naar de hartactiviteit en als deze stopt, is de persoon overleden. Bij een donatieprocedure gaan we veel zorgvuldiger te werk en doen we al die extra tests om de hersendood vast te stellen. Maar in beide situaties overlijdt de patiënt.”
Het speelt ook vaak mee dat de nabestaanden het gevoel hebben dat ze geen afscheid kunnen nemen. Hoe kijk je daar tegenaan?
“Het is niet iets wat je in vijf minuten bespreekt, er gaan echt uren overheen. Maar wat het vooral moeilijk maakt, is dat de patiënt bij ons aan de beademing ligt, warm is, een bloedstroming heeft, en de borstkas heen en weer gaat. Dat deze toestand helemaal door machines geregeld en gecontroleerd wordt, is op het eerste gezicht niet te zien. Als we bij deze patiënt vervolgens de hersendood vaststellen ligt hij of zij er nog hetzelfde bij als voor het moment van overlijden. Dit is soms lastig te bevatten voor de familie. Ze nemen afscheid op de IC als de patiënt naar de operatie kamer toe gaat, en als de patiënt na de donatie weer terugkomt van de operatie kamer.”
Waarom is er zoveel controverse over het hersendoodprotocol?
“Het is natuurlijk een hele emotionele situatie waar we hier mee werken. Bij orgaandonatie en transplantatie heb je de blijde kant en de verdrietige kant. De blijde kant is dat er mensen zijn die nieuwe organen krijgen en weer verder kunnen met hun leven. In dat deel werken andere artsen dan aan de kant waar de donor op de IC ligt.
De verdrietige kant, en daar werk ik, is dat je met familieleden in gesprek gaat die natuurlijk op dat moment heel erg emotioneel zijn. De informatie die je ze geeft kunnen ze dan vaak met moeite bevatten, want ze zijn veel meer bezig met het feit dat bijvoorbeeld hun zoon of dochter doodgaat. Dat is dus verreweg van het ideale moment om dit soort zaken te moeten bespreken. Maar dat is wel de realiteit, en ik denk dat dus een deel van de verwarring en de onrust komt doordat het mis gaat in de communicatie.
Onervaren dokters gebruiken soms het woord ‘hersendood’ in een situatie waarin dat eigenlijk niet aan de orde is. En vrienden en familieleden horen dat vervolgens in een situatie waarin ze niet optimaal kunnen luisteren. Er is hier dan ook geen sprake van een hersendood persoon, laat staan orgaandonatie, maar dat komt soms wel zo in het nieuws.
Het is ook een soort basale angst bij veel mensen dat dokters iets doen waardoor je eerder komt te overlijden. Maar dat is absoluut niet aan de orde. Als we hier iemand binnenkrijgen met ernstig hersenletsel of een hersenbloeding, dan doen we er alles aan om die persoon te redden. Pas als we in de loop van een aantal uren of dagen als behandelteam tot de conclusie komen dat de patiënt gaat overlijden, gaan we pas over orgaandonatie nadenken. Maar als er iemand sterft door hersenletsel en er is geen toestemming gegeven voor orgaandonatie, dan vind ik dat wel zonde.”
Reactie
Er staat: "Als we hier iemand binnenkrijgen met ernstig hersenletsel of een hersenbloeding, dan doen we er alles aan om die persoon te redden. Pas als we in de loop van een aantal uren of dagen als behandelteam tot de conclusie komen dat de patiënt gaat overlijden, gaan we pas over orgaandonatie nadenken". Helaas is de schrijfster er blijkbaar niet van op de hoogte dat er ziekenhuizen zijn waar patiënten op IC worden opgenomen enkel en alleen met doel ze als orgaandonor in te zetten. Dr. Farid Abdo heeft dit op 23 mei 2017 uitgelegd aan de leden van de Eerste Kamer: citaat "Ook wij in Nederland en dus meer niet in theoretische en ethische perspectief zoals Kompanje dat mooi kan doen In de praktijk nemen wij patiënten op in Nederland puur voor orgaandonatie, nu al dat is al de huidige praktijk En heb ik er meerdere uh het zijn er meerdere per jaar, het is niet alleen ons ziekenhuis We hebben daar onderzoek naar gedaan ook hoeveel potentieel daar in zou kunnen zitten. Het is een paar % tot 10 % en het gaat om ongeveer en ja het is gek half patiënt per maand per jaar bij ons op dit moment".einde citaat. Zo weten mensen dus nu niet meer zeker waarvoor hun geliefde op IC ligt. Ligt hij daar voor zijn belang? Een eerlijke kans op herstel? Of ligt hij daar enkel en alleen om orgaandonor te zijn? Deze praktijken schenden het vertrouwen dat wij als burgers in de medische Stand moeten kunnen hebben.
Ik las het artikel met stijgende verbazing. Men kan ook hersendood zijn zonder aan de beademing ed te liggen, Neem nu mensen met Creutzfeld-Jacobs. Die ademen zelfstandig, hart klopt zelfstandig. Men kan geen organen gebruiken van mensen die gestorven zijn, immers de organen sterven mee af. En waarom geeft men mensen die juridisch hersendood zijn spierverslappende middelen als ze organen er uit gaan halen?
Zo lang er nog mensen zijn die kunnen navertellen dat ze 'hersendood' waren verklaard, is de door Harvard bedachte hersendood 'diagnose' niet in overeenstemming met de werkelijkheid. Met andere woorden: de 'diagnose' hersendood is een aanname, een hypothese, een geloof...! En wat te denken dat in ieder land de criteria voor 'hersendood' verschillen? Werkt het menselijk lichaam per land anders? Wat mij voorts mateloos ergert, is de regelrechte misinformatie die — naast die van de 'diagnose' hersendood — op het grote publiek wordt afgevuurd. De in de wet gebruikte termen 'stoffelijk overschot' en 'na overlijden' zijn niet alleen misleidend, maar zelfs ronduit foutief. De realiteit is dat een stoffelijk overschot niet kan worden beademd, alleen opgeblazen, simpelweg omdat het de flexibiliteit mist van een levend lichaam. Te transplanteren organen hebben zuurstof nodig, daarom kunnen zij uitsluitend worden 'geoogst' uit een LEVEND lichaam… In medische kringen zie ik, van hoog tot laag, de meeste mensen zaken napraten. Ik zie weinigen van hen werkelijk zelf nadenken. Ik zie hen niet op correctheid onderzoeken dat wat in hun opleiding wordt aangereikt. Laat staan dat zij daarop logica en gezond verstand toepassen. En al deze commentaren zijn van toepassing op orgaandonatie bij ‘hersendood’… Op dergelijke valse autoriteit wordt het publiek door de overheidspropaganda ondergestoven met letterlijk levensgevaarlijke halve waarheden. En zelfs de wetgever is in feite niets anders dan een ordinaire leugenaar! Nederland, pas op uw zaak!
Vergissingen uitgesloten? Geen risico bij de apneutest? Hoe komt het dan dat er nationaal en internationaal zoveel specialisten zijn die hersendood ten stelligste afwijzen als criterium om iemand dood te verklaren? waarom heb je allerlei testen en apparatuur nodig om vast te stellen dat iemand dood is, terwijl je met je eigen ogen als kunt zien dat die persoon leeft? Kijk eens naar de volgende tekens van leven bij dat z.g. 'stoffelijke overschot' (term uit de wet op orgaandonatie). De lichaamstemperatuur is normaal. Het hart klopt en stuwt het bloed door het lichaam. De bloedsomloop functioneert uitstekend. De lichaamscellen blijven zich vermenigvuldigen. De neuronale besturingen zoals in de vorm van reflexachtige bewegingen werken. Alle orgaanfuncties zijn intact. De wisselwerking tussen alles binnen het gehele organisme is intact. De patiënt wordt gevoed en spijsvertering en stofwisseling functioneren ongestoord. Het lichaam kan hoge koorts ontwikkelen De patiënt krijgt medicijnen toegediend en reageert hierop. De patiënt kan gevaccineerd worden en vormt dan antilichamen. Uitscheidingsprocessen gaan gewoon door. Wonden genezen. Hersendode zwangere vrouwen kunnen zelfs na drie maanden een levend kind ter wereld brengen. Mannen kunnen erecties krijgen. Wanneer de operatie om de organen eruit te halen begint, stijgen hartslag en bloeddruk significant. In een aantal gevallen maakt de patiënt dan afwerende gebaren en komt zelfs een stukje overeind. In verband hiermee worden spierverslappende middelen toegediend of wordt de patiënt op de operatietafel vastgebonden. Als je een werkelijk stoffelijk overschot uit het mortuarium haalt en je gaat het beademen, gebeurt er niets en gaat het hart echt niet meer kloppen. ik vraag me af hoe Michael Kuiper van het MC Leeuwarden - en zijn transplantatiecollega's - kunnen vaststellen dat een hersendode niets meer voelt en geen bewustzijn meer heeft. Bewustzijn valt niet te meten met de apparatuur en testen die de hersendood vast moeten stellen. Als een patiënt geen reactie op prikkels vertoont, is dit geen enkel bewijs dat hij dood is. Het bewijst slechts dat hij niet beweegt of niet kan bewegen. Het is onder de maat om eerst te stellen dat er geen vergissingen worden gemaakt en vervolgens te beweren dat, als er wel vergissingen worden gemaakt, dit alleen gebeurt door onervaren artsen. Waar is het begrip 'sterven' gebleven? In de wet komt die term niet één keer voor. Bij Michael Kuiper c.s. in dit kader ook niet. Wat staat er ook al weer in de artseneed wat een arts naar een patiënt zal doen? ..... Bovenstaand verhaal over het hersendoodprotocol maakt deel uit van de voortdurende misleiding over hersendood. Hersendood is een juridisch bedenksel en heeft niets te maken met de vraag of iemand werkelijk dood is. In mijn boek 'Wat je over orgaandonatie zou moeten weten' is veel informatie over dit thema te vinden.
Het hersendood protocol is een omstreden begrip. Als ik me uiterst voorzichtig uitdruk. Ik wil niet tegen wetenschappelijke standaards ageren, immers heeft de wetenschap ons veel goeds gebracht! Het hersendood protocol wordt telkenmale opnieuw bijgesteld.Vanwaar deze bijstellingen? voldeed de vorige versie dan niet volgens de wetenschappers die betrokken zijn bij de vaststelling daarvan??? Fouten en vergissingen zouden uitgesloten zijn. Diegenen die met goed gevolg uit een als "hersendood" aangenomen situatie zijn ontsnapt aan het protocol weten wel beter. Waarom is een hersendood-protocol van land tot land verschillend? Wellicht zelfs van ziekenhuis tot ziekenhuis De wetenschap is NIET in staat, bewustzijn te meten!! Veel vooraanstaande medici beamen dit. Ik wil in deze reactie niet verder ingaan op de esoterische aspecten van bewustzijn. De Duitse Christiaan, zoon van Renate Greinert, (Zie haar boek "Ongestoord sterven" is in een tijdsbestek van een paar dagen overleden, aldus de opgevraagde rapporten. Waartoe dient een hersendood protocol dan? Het is een onterechte vaststelling van het begrip "dood", door ongetwijfeld goedbedoelde wetenschappers, om de uitname artsen te vrijwaren van juridische aanklachten wegens "moord met voorbedachte raad" Dat is inderdaad nuttig voor deze artsen!!!! Ik zou van de uitname artsen wel eens willen weten of zij willen dat hun organen ter beschikking stellen. GalileÏ Galieo Coupernicus, oude wetenschappers werden destijds beschimpt om hun heliocentrische theorie. (Zon draait om de aarde) we weten inmiddels beter!!
ER IS MEER AAN DE HAND. Er zijn tal van andere geluiden en zelfs bewijzen dat het gangbare verhaal niet kan kloppen. Dit zijn allemaal geen onzin- of spookverhalen. Vele moeders met intens verdriet, ze spreken niet zo maar. Mijn tip, kijk eens op OrgaandonatieNadedood.nl. Er is zo veel over 'de andere kant van het verhaal'. Of http://www.nationaledonorweek.nl/Updates.html
Met verbazing lees ik dit artikel. Vergissingen woerden uitgesloten. Nee, dat is juist niet waar. Er worden juist wel vergissingen gemaakt. Het maken van een EEG, dit is in Nederland NIET meer verplicht. Wel moet dan de doorstroming van het bloed worden gemeten, maar die apparaten meten geen hersenactiviteit meer. Meting van hersenactiviteit wil niet zeggen dat de patiënt niet meer beschikt over een niet opgemerkt bewustzijn. De verhalen van mensen die onterecht hersendood werden verklaard gaan ook over Nederlandse mensen. Kuiper beweert dat het in de beschreven dossiers gaat om mensen die niet hersendood waren. Dat waren ze niet, maar de naasten hadden dat wel te horen gekregen. Deze mensen waren zo gelukkig tijdig kenbaar te maken dat de arts hen onterecht had opgegeven. Hoeveel mensen hebben dat niet kunnen doen? Het blijft lastig dat er mensen zijn die niet willen begrijpen dat iemand die nog leeft door artsen dood is verklaard. De mensen die op basis van het hersendoodprotocol dood zijn verklaard zijn ook niet dood. Ze worden als dood beschouwd omdat dit de enige manier is om organen te verwijderen bij levende mensen. De donor overlijdt tijdens of na de uitname operatie. Er wordt geen narcose gegeven, alleen wordt volgens protocol standaard een spierverslapper toegediend. Indien de uitname-arts het noodzakelijk acht wordt een pijnstiller toegediend. Maar orgaandonatie gaat over meer dan alleen donatie na de hersendood. Ook over donatie na de hartdood is het een en ander van belang om te weten. Volgens het Modelprotocol Postmortale Orgaan- en weefseldonatie is een patiënt gegarandeerd hersendood als hij vijf minuten geen hartslag en bloedcirculatie heeft gehad, dat is bijzonder vreemd want bij reanimatie moeten de hulpverleners binnen zes minuten beginnen met het werk omdat dan nog de meeste kans op herstel is. Dan zijn de hersenen blijkbaar nog niet hersendood? De patiënt kan dus nog over een volledig bewustzijn beschikken. Bijna dood ervaringen getuigen hier volop van. En als deze donor ook zijn longen doneert dan wordt hij na vijf! minuten weer aangesloten op de beademing. De apneutest: tot tien minuten geen beademing om te bezien of de spontane beademing weer op gang komt. Leest u allen eens wat Dr. Cincero Coimbre hierover verteld. Deze test veroorzaakt juist veel schade. Welke jonge voetballer stortte laatst neer op het veld en werd volgens ooggetuigen pas laat gereanimeerd en ligt nu met hersenletsel? Mag ik iedereen uitnodigen mijn zwartboek eens goed oor te lezen? En voor iedereen het vergeet: De commissie Harvard die het begrip 'Hersendood is dood heeft" uitgevonden heeft dit gedaan zonder wetenschappelijk onderzoek. Dat wetenschappelijk bewijs is er nog steeds niet.
Plaats een opmerking