Waarom gapen zo aanstekelijk is

Doet de titel of afbeelding van dit stuk je doen gapen? Onderzoekers van de University of Nottingham suggereren de verklaring hiervoor te hebben gevonden.

Aanstekelijk

Gapen is besmettelijk. Maar de oorzaak hiervoor is grotendeels onbekend. Reden voor de wetenschappers om het verschijnsel nader te onderzoeken.

Het team besloot zich te richten op de aanstekelijkheid en hoe het zou worden veroorzaakt door reflexen in de primaire motorische cortex. Dit is het gedeelte van de hersenen dat zorgt voor het aansturen van bewegingen.

Het team werd geleid door Stephen Jackson, professor cognitieve neurowetenschap. “Er bestaan veel theorieën over de besmettelijkheid van gapen,” aldus Jackson. “De meest populaire is dat het is verbonden aan empathie, nabootsing en sociale binding. Maar bewijs hiervoor ontbreekt. Ik denk dan ook dat er meer onderzoek nodig is om te begrijpen wat de functie van gapen is.”

Echofenomeen

Volgens de onderzoekers kan het begrijpen van de aanstekelijkheid van geeuwen meer inzicht geven in het zogenaamde ‘echo-fenomeen’. Dit zijn automatische imitaties waar we ons niet bewust van zijn.

Wat er precies gebeurt tijdens dit verschijnsel is niet bekend, maar er zijn wel theorieën. Sommige wetenschappers geloven dat het te maken heeft met onze spiegelneuronen. Dit zijn neuronen die actief worden wanneer je waarneemt wat iemand anders doet. Verondersteld wordt dat deze neuronen verbonden zijn aan het kopiëren van sociaal gedrag en empathie. Maar hun rol bij gapen is nog nooit bewezen.

Onderdrukken leidt tot meer gapen

Voor het onderzoek maakten Jackson en zijn team gebruik van transcraniële magnetische stimulatie (TMS). Dit is een niet-invasieve behandelvorm waarbij elektrische stroom wordt opgewekt in iemands hoofd.

Vervolgens werden 46 deelnemers gevraagd naar een video te kijken van een gapend persoon. Ze mochten zelf kiezen of ze hun geeuw wilden onderdrukken of laten gaan. Uiteindelijk werden alle geeuwen en neigingen geregistreerd.

De wetenschappers ontdekten dat het onderdrukken van een gaap juist de neiging ertoe verhoogt. Ook bleek de ontvankelijkheid van iemand voor de geeuw van een ander voorspelbaar te zijn. Het team kon aanwijzingen hiervoor terugvinden in de primaire motorische cortex.

Meer onderzoek

Hoewel er nog steeds veel te leren valt over gapen en het ‘’echo-fenomeen’’, stellen de wetenschappers dat hun studie de basis vormt voor verder onderzoek.