De maatschappij, dat zijn wij allemaal

Naarmate de maatschappij sneller en complexer is geworden, wordt het voor sommige mensen moeilijker om deel te nemen aan deze maatschappij. Ouderen en mensen met een beperking voelen zich niet alleen buitengesloten. ‘Wij’, de mensen zonder beperking, sluiten hen ook daadwerkelijk buiten. Waar wij vroeger elkaar hielpen als dat nodig was, hebben wij nu nog maar weinig tijd en aandacht voor elkaar. “Daarmee doen wij niet alleen de ander maar ook onszelf tekort”, stelt Ageeth Wildeman, zorgmanager maatschappelijke ondersteuning van Abrona.

Waarom doen wij daarmee ook onszelf tekort?

“Juist mensen met bijvoorbeeld een licht verstandelijke beperking kunnen ons heel veel geven en leren. Eerlijkheid bijvoorbeeld, enthousiasme, tevredenheid, belangstelling. Laatst had ik een nieuwe jurk aan. Niemand maakte een opmerking. Maar een cliënt zei direct ‘wat zie jij er prachtig uit’. Daarvan word ik blij. Ook werknemers van bedrijven waar onze cliënten werken, zeggen dat ze hun collega niet meer zouden kunnen missen. Hij is niet alleen waardevol door het werk dat hij doet maar ook door wie hij is.”

Kunnen mensen met een licht verstandelijke beperking nog wel functioneren in onze maatschappij?

“Net als wij allemaal hebben mensen met een licht verstandelijke beperking structuur, duidelijkheid en vertrouwen nodig. Als je zorgt dat die drie pijlers aanwezig zijn, dan functioneert iedereen beter. Wij noemen dat de steunstructuur. Soms is die structuur in een gezin, familie of vriendengroep al aanwezig. En als die niet voldoende aanwezig is of ontbreekt, dan is het belangrijk dat een begeleider die structuur opbouwt. Vaak kunnen mensen dan, met begeleiding op maat, goed functioneren in hun privéleven en in hun werk.”

Wat is de waarde van werk of een dagbesteding?

“Wij allemaal werken niet alleen voor het geld maar ook en doorgaans vooral omdat wij het nodig hebben om ertoe te doen. Dat iemand ons nodig heeft, blij is dat wij er zijn, dat maakt dat wij ons gewaardeerd worden. Het is van groot belang voor onze kwaliteit van leven. In feite is het de beste zorg die je kunt bieden. Werk of een dagbesteding geeft je een reden om op te staan en het biedt structuur.”

Verwachten wij soms niet teveel of juist te weinig van de ander?

“Het probleem is dat jouw werkelijkheid niet de werkelijkheid is van de ander. Als je niet uit ervaring weet wat de gevolgen kunnen zijn van een licht verstandelijke beperking dan kun je maar heel moeilijk begrijpen wat iemand nodig heeft, wat iemand kan of waarom iemand vastloopt. Daarom is het zo belangrijk dat er begeleiding is voor de cliënt en voor de directe omgeving zoals familie, vrienden, collega’s en werkgevers.”

Op wat voor manier worden werkgevers en cliënten begeleid bij dat werk?

“Een mooi voorbeeld is het project ‘Nu doen!’ van Abrona in Woerden. De basislocatie van waar uit wij opereren is de Openbare Bibliotheek Woerden. Cliënten werken in de bibliotheek maar ook bij bedrijven in de omgeving zoals de groenteboer, de kapper en het stadshotel. Als zij extra ondersteuning nodig hebben of ergens mee zitten, komen zij naar de bibliotheek. En ook hun werkgevers kunnen daar terecht als er vragen zijn. Het werk, het contact met collega’s en klanten, het gevoel nodig te zijn en ertoe te doen, dat alles zorgt voor een betere kwaliteit van leven voor onze cliënten en voor een rijker leven voor ons allemaal.”