8 vragen over relatieverslaving

Van een drugs-, alcohol-, of gokverslaving heeft iedereen weleens gehoord. Maar bij relatieverslaving zal niet direct een lampje branden. Toch schijnen één op de twaalf mensen er last van te hebben. Wij vroegen Sarah Hofman, ervaringsdeskundige en integraal psychotherapeut, naar het fenomeen.

1. Wat is relatieverslaving?

“Relatieverslaving is het vastzitten in een relatie waarvan je weet dat deze niet goed voor je is, maar waarvan je niet los kunt komen. De relatie is vaak erg passioneel met hoge pieken en diepe dalen en wanneer je deze probeert te beëindigen, kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Je haalt als het ware steeds een “shot of love” bij de ander.”

2. Wat is het verschil met een middelenverslaving?

“In de hersenen worden dezelfde gebieden geactiveerd als bij een middelenverslaving. Het enige verschil is dat je bij een relatieverslaving niet in de roes komt door een middel wat je inneemt, maar door de persoon aan wie je verslaafd bent.”

3. Hoe vaak komt het voor?

“Volgens bronnen op het internet heeft een op de twaalf mensen er last van, maar ik weet niet zeker of dit klopt. Codependentie, de wederzijdse afhankelijkheid die onderliggend is aan relatieverslaving, komt vaker voor. Maar exacte cijfers heb ik niet.”

4. Wat zijn de symptomen van relatieverslaving?

“Relatieverslaving kenmerkt zich door hoge pieken en diepe dalen, veel drama en passie in de relatie. Je hebt het gevoel niet zonder de ander te kunnen en zet je eigen gevoelens en behoeftes aan de kant ten behoeve van de ander (codependentie). Je relatie wordt een obsessie en andere dingen in het leven worden minder belangrijk. Al je energie en aandacht gaat naar de relatie.”

5. Zijn er ook fysieke symptomen?

“Ja, die zijn er zeker. Zo kan iemand te maken krijgen met veel adrenaline, een hoog stresslevel en ontwenningsverschijnselen als diegene probeert te stoppen. En dan is er natuurlijk de craving naar de ander, ondanks de pijn die de relatie oplevert.”

6. Wat kan de achterliggende oorzaak zijn voor het ontwikkelen van een dergelijke verslaving?

“Er kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen. Vaak zijn emoties en behoeftes in de kindertijd verwaarloosd of niet goed begeleid, waardoor de liefdesverslaafde niet goed heeft geleerd om ermee om te gaan. Ook weet hij of zij niet goed hoe grenzen aan te geven. Vaak is sprake van een onverwerkt trauma waardoor de eigenwaarde is aangetast.

De liefdesverslaafde kan te maken hebben gehad met parentificatie, wat betekent dat er een rolverwisseling tussen ouder en kind heeft plaatsgevonden. Het kind is dan belast met emoties van een volwassene, terwijl het die op die leeftijd nog niet aankon. Er is vaak sprake van een onveilige hechtingsstijl.”

7. Hoe wordt relatieverslaving behandeld?

“Zelf werk ik voornamelijk met innerlijk kind therapie en EMDR. Ik richt me hierbij op de pijnlijke ervaringen in de jeugd, zoals angst, eenzaamheid, leegte, verlating, boosheid en verdriet. Door deze emoties te verwerken, hoeft iemand in zijn volwassen leven niet meer vanuit de “trance” van het innerlijke kind te reageren in relaties. Hij of zij kan in plaats daarvan leren grenzen aangeven, volwassen communiceren over emoties en behoeften en gezonde keuzes maken.”

8. Wat kun je zelf doen indien je denkt relatieverslaafd te zijn?

“Bewustwording van de patronen is de eerste stap richting herstel. Erna volgt het nemen van verantwoordelijkheid voor de pijn van je innerlijke kind. Als de emoties die boven water komen te pijnlijk zijn om er zelf goed mee om te gaan, is het verstandig hulp van een goede therapeut erbij te zoeken.

Ik gun mensen met relatieverslaving met name een ervaringsdeskundige therapeut die de patronen kent en zelf ook de pijn verwerkt heeft. Een psycholoog die de problematiek niet begrijpt kan de gevoelens van niet begrepen worden, schaamte en eenzaamheid immers opnieuw activeren.”