Testen op eierstokkanker van levensbelang

Als je eenmaal klachten hebt die mogelijk wijzen op eierstokkanker, dan is de ziekte vaak al zo vergevorderd dat genezing veelal niet meer mogelijk is. In de praktijk gebeurt het slechts bij toeval dat de ziekte in een vroeg stadium wordt opgemerkt. Als bij een vrouw met eierstokkanker via een DNA-test van het bloed wordt vastgesteld dat sprake is van een erfelijke BRCA-mutatie, kan bij haar verwanten worden gecontroleerd of zij die erfelijke mutatie ook hebben. In dat geval hebben zij ook een verhoogd risico op eierstokkanker én borstkanker en kunnen ze preventieve maatregelen nemen. Door verwijdering van de eierstokken en eileiders bij BRCA1/2 mutatiedraagsters kan worden voorkomen dat bij hen deze kanker ontstaat.

Geen tot vage klachten bij eierstokkanker

Mensen met eierstokkanker hebben aanvankelijk vaak geen klachten, of kunnen last hebben van vage klachten: dikker wordende buik, opgezet gevoel en soms vage buikpijn. Deze klachten zijn helaas geen vroege symptomen, maar treden veelal in een laat stadium op als de kanker zich al heeft verspreid in de buik en kankercellen zich op het buikvlies en de organen in de buik hebben genesteld. Omdat eierstokkanker meestal pas ontstaat na het vijftigste levensjaar worden de klachten geregeld toegeschreven aan de overgang. “De kans op tijdige ontdekking en genezing is mede daardoor bijzonder klein”, stelt prof. dr. Marian Mourits, oncologisch gynaecoloog bij het UMCG. “Juist daarom is het van belang iedere kans aan te grijpen om te voorkomen dat de tumor ontstaat.”

Erfelijke BRCA-mutatie

Dat sprake is van een erfelijke BRCA-mutatie wil niet zeggen dat iedereen met die mutatie ook daadwerkelijk eierstokkanker of borstkanker krijgt. “Een vrouw met een BRCA 1-genmutatie heeft een risico van dertig tot zestig procent om in haar leven eierstokkanker te ontwikkelen en zestig tot tachtig procent op borstkanker. Een vrouw met een BRCA 2-genmutatie heeft een risico van vijf tot twintig procent op eierstokkanker en zestig tot tachtig procent op borstkanker”, meldt Oncogen, onderdeel van Borstkankervereniging Nederland, op hun website over erfelijke belasting met het BRCA-1 of BRCA-2 gen.

Als al op jonge leeftijd wordt geconstateerd dat je drager bent van de BRCA 1 of BRCA 2-genmutatie betekent dit niet dat dan direct de eierstokken en eileiders moeten worden verwijderd. Uit wereldwijd onderzoek blijkt dat je bij BRCA 1 heel veilig tot het vijfendertigste levensjaar kunt wachten met deze operatie, en als sprake is van BRCA 2 ontstaat de tumor doorgaans pas tussen het veertigste en vijftigste levensjaar. “Wij adviseren te wachten tot de incidentie stijgt en je kinderwens is afgesloten. Omdat direct na de operatie ook hevige overgangsklachten kunnen ontstaan, geven wij gerichte adviezen per mutatietype: niet te vroeg en niet te laat”, vertelt Mourits.

Verzekeringen

Wie een aangetoonde erfelijke aanleg heeft voor kanker ervaart soms problemen bij het afsluiten van levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. “Erfelijkheid voor borst- en eierstokkanker kan nooit een reden zijn om een levensverzekering te weigeren”, meldt Oncogen. Er geldt bovendien een wettelijke grens als het gaat om vragen over erfelijke aanleg. Bij verzekeringsaanvragen waarvan de dekking op of onder die grens ligt, mogen in de gezondheidsverklaring geen vragen over erfelijkheid worden gesteld. Voor levensverzekeringen ligt de grens op € 250.000. Voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen is dit € 36.249 voor het eerste jaar en € 24.267 voor de daaropvolgende jaren van arbeidsongeschiktheid.