Behandelmogelijkheden bij PDS

Mensen met PDS (Prikkelbare Darm Syndroom) lopen vaak lang met klachten rond. De aandoening is chronisch en de behandelingsmogelijkheden zijn beperkt, waarmee de kwaliteit van leven voor deze patiëntengroep onder druk staat. Prof. dr. André Smout, hoogleraar neuro-gastro-enterologie en motoriek en verbonden aan het AMC te Amsterdam, bespreekt de stand van zaken.

Wanneer spreken we van een prikkelbare darm?

“Er zijn criteria voor, de meest gebruikte zijn de zogenoemde Rome-criteria. Het komt erop neer dat er een combinatie moet zijn van buikpijn en een verandering in het ontlastingspatroon. Plus dat ze iets met elkaar te maken hebben in de tijd. Strikt genomen is het zo dat de diagnose pas gesteld mag worden na uitsluiting van alle andere mogelijke oorzaken voor de symptomen. De symptomen zijn zeker niet specifiek voor PDS.”

Maakt het ontbreken van een duidelijke oorzaak de behandeling lastig?

“Dat is zo, maar er zijn zeker wel mogelijkheden in diverse richtlijnen vastgelegd. Het begint met goede uitleg en geruststelling en leefstijladviezen. Er zijn veel verschillende dieetmaatregelen, wat betekent dat je patiënten aanmoedigt om producten te vermijden waar ze last van krijgen. Dat kan een flinke zoektocht zijn, soms met begeleiding van een diëtiste. Populair is momenteel het FODMAP- dieet, dat nogal wat kennis en discipline verlangt.”

Welke andere behandelmogelijkheden zijn er nog?

“Het toevoegen van oplosbare vezels (psylliumzaad) aan het dieet. Of krampwerende middelen en middelen tegen obstipatie of diarree. In ernstige gevallen worden antidepressiva gebruikt, omdat ze de prikkeldrempel verhogen. Hypnotherapie kan ook helpen en er is een nieuw geneesmiddel voor PDS-patiënten met obstipatie. Ook een kruidengeneesmiddel kan PDS-klachten doen verminderen. Het is erg persoonlijk hoe de ziektelast wordt ervaren en wat een patiënt eraan zou willen doen. Er zijn veel opties, geen van de opties werkt bij iedereen.”

Recentelijk zijn ook pepermuntolie-capsules op de markt verschenen.

“Dat klopt. In het Verenigd Koninkrijk wordt pepermuntolie al tientallen jaren voorgeschreven. In Nederland is de reguliere geneeskunde er jaren blind voor geweest, wegens het ontbreken van een bruikbaar preparaat op de markt.”

Wat maakt dit middel bijzonder?

“Uit wetenschappelijk onderzoek in negen gerandomiseerde studies van de laatste jaren blijkt er ruim bewijs te zijn voor de effectiviteit van peper-muntolie. Op grond hiervan werd het als geneesmiddel geregistreerd. Waarschijnlijk werkt de menthol in de olie als een krampwerend middel en dempt het daarnaast de pijnprikkels. De capsules hebben een coating, zodat ze niet uiteenvallen in de maag, maar pas verderop in de dunne darm. Dat is van belang om bijwerkingen als zure oprispingen tegen te gaan.”

Zijn er nadelen aan het gebruik?

“Het kan wat zuurbranden geven, omdat het ook werkt op de onderste kringspier van de slokdarm. Daarom is het goed om het vlak voor de maaltijd in te nemen. En de ontlasting kan wat naar pepermunt ruiken, maar dat is niet echt een nadeel. Hoewel pepermuntolie een natuurlijk middel is, wil dat niet zeggen dat productie en controle niet nauwkeurig moeten gebeuren.”

Kijk voor meer informatie over PDS op de website van de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging