Gezond eten voor een gezond hart

Eenzijdig en te veel eten is niet goed voor het hart en de bloedvaten. Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen de kwaliteit en hoeveelheid van ons voedsel.

Wat voor eten wel en wat niet?

Hart en bloedvaten zijn met name gevoelig voor verzadigde vetzuren en die zitten vooral in producten van dierlijke oorsprong, zoals vet vlees, volvette zuivelproducten en vette snacks. Daarnaast zijn er vetten die meer in plantaardige voedingsmiddelen zitten: onverzadigde vetzuren. Olijfolie bijvoorbeeld bevat deze onverzadigde vetten. Ook in vette vis komt het veel voor. Dit bevat omega 3, dat er onder andere voor kan zorgen dat de elektrische prikkelgeleiding in het hart verbetert. Transvetten, die kunnen ontstaan bij de productie van harde, smeerbare margarine, zijn eigenlijk de slechtste categorie vetten, maar die worden nu zo veel mogelijk uit voedsel geweerd.

Andere componenten in de voeding spelen eveneens een rol: het is beter om volkoren producten en voldoende vezels te eten. Bepaalde vezeltypen hebben een gunstig effect op cholesterol. Natrium komt voor in keukenzout en verhoogt de bloeddruk, en daarmee de kans op een hart- en herseninfarct. Groente en fruit dragen hun steentje bij; er zit bijvoorbeeld veel kalium in, wat de bloeddruk juist verlaagt. Er is veel kennis over de rol van afzonderlijke ingrediënten in het voedsel en dat is te vertalen naar voedingspatronen, waarmee je organen als het hart en bloedvaten zo goed mogelijk gezond kan houden.

Hoeveel eten is gezond?

Wat betreft de hoeveelheid voedsel gaat het om een eenvoudige optelsom: als je meer calorieën inneemt dan dat je verbruikt, kom je aan. In onze huidige maatschappij zitten we veel achter de computer en in de auto, met als gevolg dat we te weinig verbranden. Vet heeft de voorkeur om in de buikholte opgeslagen te worden. Het onderhuidse vet is op zich niet zo slecht, uiteraard met mate. Het bevat hormonen en energie. Het vet ín de buikholte gaat in en om de organen liggen. Dat vet, met name als het te veel is, heeft de neiging om te leiden tot chronische inflammatie, een voortdurend ontstekingsproces dat weer kan leiden tot allerlei aandoeningen. Aandoeningen ook van hart en bloedvaten. De overmatige en vaak opgezwollen vetcellen ontsteken en spugen als het ware ontstekingseiwitten uit, cytokines, die in de bloedbaan terechtkomen, met alle gevolgen van dien.

Een gezonde inname van zout

Zoals gezegd verhoogt natrium de bloeddruk en daarmee de kans op hart- en vaatziekten. Zout en daarmee natrium zit in grote hoeveelheden in ons dagelijks voedsel. Bijvoorbeeld in brood, kaas, pizza’s, snacks en soep. Gemiddeld krijgt een Nederlander per dag tien gram zout binnen, terwijl voor het lichaam slechts één tot twee gram nodig is. Zeventig tot tachtig procent van onze zoutconsumptie wordt in de fabrieken aan het eten toegevoegd. Een bloeddruk hoeft met het klimmen der jaren dus helemaal niet te stijgen, als je maar let op de zoutinname en de hoeveelheid calorieën.