De invloed van (on)gezonde voeding op peuters

Als kinderen te veel van de ene voedingsstof en te weinig van de andere binnenkrijgen, kunnen de gevolgen enorm zijn. Niet alleen op latere leeftijd zal dit zich openbaren. Ook voor peuters is er invloed op IQ en gedrag. En we zien een ontwikkeling naar jonge kinderen met overgewicht, vertellen kinderartsen Koen Joosten en Hans van Goudoever.

Het voedingspatroon van peuters

Er is in Nederland veel aandacht voor gezonde voeding. Het is zelfs een beetje een hype, zegt Joosten. Dat stemt hem hoopvol. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek van TNO dat peuters (van 10 maanden tot 4 jaar) geen evenwichtig voedingspatroon hebben. Het onderzoek is gehouden op kinderdagverblijven, maar de overige maaltijden thuis zijn ook in het onderzoek meegenomen.

Te veel suiker, te weinig vezels

Een van de bevindingen is dat we peuters te veel suiker geven. Joosten: “Een kind dat op een dag 2,5 glas frisdrank of fruitdrank drinkt, krijgt 10 klontjes suiker binnen. Dat is idioot veel. Ook pakjes drinken en aanlenglimonade zitten vol met suiker. Niet alleen qua calorieën is dat slecht, ook tandbederf, cariës met name, is feitelijk volksziekte nummer 1.”

Een andere bevinding is het tekort aan vezels dat vooral in volkorenbrood en andere granen en vers fruit en groente zit. Het gevolg kan zijn dat kinderen met buikpijn rondlopen; obstipatie kan een direct gevolg van een tekort aan vezels zijn. Een tekort aan ijzer, visvetzuren (DHA) en vitamine D hebben onze peuters ook. Ze eten gemiddeld maar eens in de tien dagen vis, in plaats van de aanbevolen twee keer per week. Gewone koemelk drinken, betekent dat maar 4 procent van deze peuters de noodzakelijke ijzerinname haalt.

De gevolgen van ijzertekort

Het tekort aan ijzer is een Europees probleem legt Van Goudoever uit. “In de Verenigde Staten krijgen kinderen wel genoeg ijzer binnen omdat zij cereals als ontbijt eten, waaraan het is toegevoegd.” Een tekort aan ijzer en vetzuren heeft invloed op de hersenontwikkeling van kinderen. Van Goudoever: “Het is lastig te meten hoeveel een kind met ijzertekort inlevert op het IQ, maar we weten dat het op de populatie als geheel invloed heeft. Ook gedragsproblemen bij kinderen kunnen een direct gevolg zijn van een tekort aan ijzer.”

Langetermijneffecten van een ongezond voedingspatroon

Een groot Europees onderzoeksproject naar ‘early nutrition’ moet antwoord gaan geven op de vraag naar de invloed van voeding. Van Goudoever: “De eerste 1000 dagen in het leven van een baby beginnen al vanaf het moment dat de vrouw zwanger is en zijn essentieel voor de rest van het leven van het kind.” De gevolgen van een verkeerd eetpatroon zullen vooral op de langere termijn zichtbaar worden, zeggen beide kinderartsen.

Joosten: “We zadelen de maatschappij over 40 of 50 jaar op met de gevolgen van een slecht voedingspatroon nu. Wat we veel zien is dat ouders blij zijn als een kind veel eet van bijvoorbeeld het vlees maar de groenten niet eet, omdat het kind anders helemaal niet eet. Maar voor de gezondheid kan een eenzijdig voedingspatroon verstrekkende gevolgen hebben.”

Obesitas bijvoorbeeld, zegt Van Goudoever. “Er ligt in onze maatschappij wel erg de nadruk op lekker in je vel zitten, terwijl we ondertussen dikker worden. Nu al is 12 procent van de bevolking in Nederland obees.” Maar recent bleek toch dat dit stabiliseert? “Ja, dat is goed nieuws. Nu moeten we ervoor zorgen dat deze mensen weer dunner worden en die verandering moet beginnen op de kinderleeftijd.”