Kan een glutenarm dieet voor iedereen werken?

Een dieet met weinig gluten kan ook de gezondheid bevorderen als er niet per se een allergie is voor gluten. Dit melden Deense onderzoekers in een nieuw rapport gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications. Met hun resultaten gaan ze in tegen eerdere veronderstellingen dat het mijden van gluten nadelige gevolgen kan hebben.

Mensen met coeliakie of glutenintolerantie zijn gebaat bij een glutenarm dieet om hun symptomen onder controle te houden. Bij auto-immuunziekten als coeliakie reageert het immuunsysteem van het lichaam op gluten door zich te richten op de dunne darm.

Glutenarm vs. glutenrijk dieet

Onderzoekers onder leiding van professor Oluf Pedersen van de Universiteit van Kopenhagen voerden een studie uit onder 60 gezonde Deense volwassenen in de leeftijd van 22 tot 65 jaar oud. De deelnemers volgden 8 weken lang een dieet met beperkte gluten en nog eens 8 weken een dieet rijk aan gluten. Tussen de dieetperioden zat een pauze van 6 weken. Het glutenarme dieet bestond uit 2 gram gluten per dag, terwijl het glutenrijke dieet 18 gram gluten per dag bevatte. In de periode tussen beide diëten mochten de deelnemers dagelijks 12 gram gluten.

De twee diëten waren vergelijkbaar wat betreft het aantal calorieën en de kwaliteit van de voedingsstoffen. De samenstelling van vezels verschilde echter: het glutenarme dieet bevatte ook minder vezels van tarwe, rogge en gerst.

Veranderingen in de darmflora

Om de invloed van de diëten te achterhalen ging het team van Pedersen op zoek naar veranderingen in de darmflora van de deelnemers. Het bleek dat een glutenarm dieet de darmflora positief beïnvloedde. Hun darm- en maagklachten verminderde.

Pedersen: “We tonen aan dat een vezelrijk dieet met een weinig gluten, in vergelijking met een dieet rijk aan gluten, veranderingen in de structuur en functie van het complexe darmsysteem teweegbrengt, wat leidt tot verbeteringen van zaken als een opgeblazen gevoel. Bovendien hebben we een bescheiden gewichtsverlies waargenomen, waarschijnlijk als gevolg van een verhoogde lichaamsverbranding veroorzaakt door de veranderde darmbacteriële functies.

Kwaliteit van vezels in het dieet

Een antwoord op de vraag of een glutenarm dieet goed kan zijn, lijkt meer af te hangen van de kwaliteit van de vezels in het dieet, dan alleen de afwezigheid van gluten. Volgens Pedersen is meer langetermijnonderzoek noodzakelijk voordat er een algemeen volksgezondheidsadvies kan worden gegeven.

“Inmiddels denken we dat onze studie een wake-up call is voor de voedingsindustrie, glutenvrij is misschien niet altijd de gezonde keuze die veel mensen denken dat het is. De meeste glutenvrije voedingsmiddelen die tegenwoordig op de markt zijn, bevatten niet of nauwelijks voedingsvezels en bouwstoffen.” Hij ziet een grote behoefte aan glutenvrije voeding verrijkt met vezels een hoge nutritionele waarde, die vers of minimaal verwerkt zijn voor consumenten.