Na dieet slechts kwestie van tijd voor kilo’s er weer aan komen

Wie veel gewicht verloren heeft, kan een nieuwe garderobe beter nog even uitstellen. Uit recent onderzoek dat werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Obesity, is namelijk gebleken dat de verloren kilo’s, nadat met een dieet gestopt is, vrijwel direct weer terugkeren.

Na diëten snel weer gewichtstoename

De precieze oorzaak is niet duidelijk, vertelt Kathryn Ross van de Universiteit van Florida, maar dát het verloren gewicht snel na het einde van een dieet terugkomt, is uit dit onderzoek duidelijk gebleken. “Wij zagen dat na het dieet de periode van gewichtsverlies vrijwel direct overging in een periode van gewichtstoename.” Voor het onderzoek werden de gegevens gebruikt van 70 volwassenen met matig tot ernstig overgewicht, die gedurende 12 weken een dieet volgden en gemiddeld 2 kilo per week verloren. Zodra de dieetfase eindigde, zette de gewichtstoename vrijwel direct in. In de eerste 11 weken na het beëindigen van het dieet kwamen de deelnemers zo’n 0,3 kilo per week aan. Ongeveer 32 weken na de start van het onderzoek begon de gewichtstoename te stabiliseren.

Onverwachte resultaten

Een verrassende uitkomst, vonden de onderzoekers. Zij hadden verwacht dat de proefpersonen na het afvallen langer op gewicht zouden blijven voordat zij opnieuw zwaarder werden. Waarom vliegen de kilo’s er juist bij mensen die net zijn afgevallen, zo snel weer aan? Hier kunnen verschillende redenen voor zijn.

Mogelijk heeft het te maken met bewustwording: mensen zouden behoefte kunnen hebben aan het bewust verleggen van de focus, van gewicht verliezen naar op gewicht blijven. Volgens Ross, universitair docent klinische- en gezondheidspsychologie, moeten mensen zich ook bewust zijn van de uitdagingen die ze in hun dagelijkse omgeving tegenkomen. “Ons dagelijks leven is door de eindeloze, laagdrempelige toegang tot calorierijk voedsel ingericht om aan te komen in plaats van af te vallen. Bovendien krijgen mensen vaak veel positieve reacties tijdens het afvallen, terwijl in de periode daarna niemand meer een schouderklopje ontvangt voor het goed op gewicht blijven.”

Lager gewicht vasthouden vaak moeilijk

Daarnaast zorgen lichamelijke veranderingen zoals veranderingen in de stofwisseling er mogelijk voor dat iemand makkelijker opnieuw aankomt na een dieet, stelt diëtist Samantha Heller. “Het menselijk lichaam blijft het liefst op één gewicht. Daarom is afvallen en een lager gewicht vasthouden zo moeilijk. Als je op dieet bent en erg hongerig, denkt het lichaam dat er te weinig voedsel beschikbaar is en zal je aansporen om méér te eten.” In een geleidelijk tempo gewicht verliezen, kan dit tegengaan, aldus Heller. En dat kan alleen door gezonde keuzes te maken.

Blijvende gedragsveranderingen

Betekenen deze onderzoeksresultaten dat het onmogelijk is om na het afvallen op gewicht te blijven? Gelukkig niet, zegt Ross. Er is ook een grote groep mensen die wel succesvol op gewicht blijft na een dieet. Een belangrijk ingrediënt van hun succes is een blijvende gedragsverandering.

“Zorg voor een duurzaam gewichtsverlies en stabiliseer dat. Wie zich toelegt op gezonde eetgewoontes, kan die ook op vakantie vasthouden. En dat betekent niet dat je nooit meer wat nieuws mag uitproberen. Als je maar op de grootte van de porties blijft letten.” Ook voldoende beweging kan bijdragen aan stabilisering van gewicht, maar daarvoor moeten mensen wel zo’n 200 tot 300 minuten per week bewegen; meer dan nu vaak wordt aanbevolen.

Op de fiets

Tot slot raadt Ross iedereen aan om omgevingsfactoren aan te passen om er voordeel uit te halen. “Zorg bijvoorbeeld dat je op de fiets naar je werk kunt: zo hoef je niet na te denken waar de dagelijkse beweging vandaan moet komen.” Ook een andere route nemen – niet langs die bakkerij met verleidelijke etalage – kan wonderen doen.