Beïnvloedt de ouder-kindrelatie het risico op Alzheimer?

De kwaliteit van de relatie met je volwassen kinderen kan het risico op Alzheimer beïnvloeden. Hier wijzen de resultaten van een nieuw Brits onderzoek naar dementie op.

Onderzoek naar sociale relaties en Alzheimer

Om het verband tussen sociale relaties en het risico op dementie te bepalen, bestudeerden de onderzoekers data van meer dan 10.000 mannen en vrouwen. Deze participanten waren allen 50 jaar of ouder en werden dementievrij verklaard bij de aanvang van het onderzoek.

Tussen 2002 en 2012 moesten de deelnemers een halfjaarlijkse vragenlijst beantwoorden over de sociale ondersteuning die ze ontvingen van tenminste één belangrijke relatie. Dit kon een kind zijn, een partner, een vriend of een direct familielid. Na elke vragenlijst werd er vastgesteld of er onder de deelnemers nieuwe gevallen van dementie waren. Daarnaast werden de sociale relaties van alle deelnemers gerangschikt op een schaal van één tot vier. Eén voor een negatieve verstandhouding en vier voor een liefdevolle ouder-kindrelatie.

Bevindingen

Aan het einde van het onderzoek had 3.4 procent een vorm van dementie ontwikkeld. Dit waren ongeveer 190 mannen en 150 vrouwen. Uit een vergelijking met de uitkomst van de vragenlijsten kwam een verband tussen de twee factoren naar voren. “Ouderen die een duidelijke en toegankelijke vertrouwensband met hun volwassen kinderen hebben, lopen minder risico op het ontwikkelen van dementie,” zegt onderzoeker Mizanur Khondoker. Hij is hoofddocent medische statistiek aan de University of East Anglia. “Anderzijds is een nauwe band die niet goed functioneert, zoals bij kritisch, onbetrouwbaar en irritant gedrag van naasten, gerelateerd aan een verhoogd risico op dementie.”

Het verminderde risico op de hersenziekte was volgens Khondoker echter wel “bescheiden” met gemiddeld 17 procent. Terwijl een negatieve verstandhouding een verhoogd risico van 31 procent opleverde.

Lees ook: Verlaagt HVT misschien toch niet het risico op Alzheimer?

Conclusies

Khondoker benadrukt dat het onderzoek het risico op dementie in zijn geheel heeft vastgesteld, en er dus geen onderscheid werd gemaakt tussen verschillende soorten dementie. Daarnaast was het onderzoek niet geconstrueerd om een causaal verband aan te tonen tussen familieondersteuning en het risico op dementie.

Het onderzoeksteam vermoedt dat sociale ondersteuning gezond gedrag kan stimuleren, zoals een actieve levensstijl en een gematigde alcoholconsumptie. Aan de andere kant zou een negatieve verstandhouding dit gedrag kunnen ontmoedigen en stress in de hand kunnen werken. “Er is meer onderzoek nodig om de causale mechanismen achter deze statistische associatie beter te begrijpen,” stelt Khondoker.

Scepsis

Dr. Anton Porsteinsson van de University of Rochester School of Medicine and Dentistry legt zijn twijfels bij het onderzoek. Volgens hem roept het te veel vragen op omdat de link tussen een negatieve verstandhouding en het dementierisico veel sterker is. “Als de verhoudingen met je directe omgeving overwegend negatief zijn, kunnen we ervan uitgaan dat er minder sociale interactie en cognitieve stimulatie plaatsvindt. Dit kan ook tot een slechtere uitkomst leiden.”

Ook zou een ongezonde levensstijl volgens Porsteinsson een negatieve verstandhouding met de directe omgeving kunnen opleveren. Dit zou vervolgens meer stress opleveren, wat een schadelijke combinatie is voor de algehele gezondheid. Gedragsveranderingen door het onverwachtse optreden van dementiesymptomen kunnen ook funest zijn voor verhoudingen, waardoor het een “kip-en-ei-probleem” wordt. “Het begrijpen of sociale relaties causale factoren of gevolgen zijn van een levensstijl, is de volgende stap in het onderzoek,” sluit Porsteinsson af.

De bevindingen zijn in de online uitgave Journal of Alzheimer’s Disease gepubliceerd.